Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaDzieńdziora–Ocenianiepracowników.Ujęcieteoretyczneipraktyczne
3.Oceniepodlegasamouczuciejakoprzeżywanaprzezsubiektprzyjemność
lubprzykrość31.Tonuczuciamożebyćprzyjemny,przykry,pozytywnylub
negatywny.
4.Ocenamożedotyczyćsubiektuemocji,któryuważasiebiezamiłegolubniemi-
łegosobiewzwiązkuzezdarzeniem–przyczynąuczucia.
5.Oceniepodlegająskutki(przejawy)uczucia,aprzezniesamouczucieijego
obiekt32.
6.Ocenadotyczycałejsytuacji,doktórejnadawcaodnosinazwęuczucia.
Większośćwymienionychocen(1-5)mieścisięwewnątrzznaczenianazwyuczucia,
jedynieocenasytuacjipowoływanejprzeznazwęjestczymśzewnętrznymwstosun-
kudotreścitejnazwy.Nasuwasięwtymmiejscupytanieoautorstwooceny.Oceny
zawartewtreścipojęciasąwwiększościtraktowanejakosądsubiektuuczucia.Nato-
miastocenyskutkówuczuciapochodząodnadawcytekstu,spośródktórychwybiera
onodpowiedniejednostkidoopisaniauczućwłasnychicudzychorazustosunkowania
sięwobecnich.
Cytowanepowyżejdefinicjepodkreślają,żeocenysąwynikiemczynnościoceniania,
aletakżeprocesemprowadzącymdosformułowaniaoceny.Ocenajesttakżeokreślana
jakonsądwartościujący”,nosąd”lubnsądookreślonymstanierzeczy”.Niżejprzedsta-
wionezostałypogłębionerozważanianatematocenianiajakoosąduwartościującego
izjawiskaafektywnego.
1.1.1.OCENAJAKOOSĄDWARTOŚCIUJĄCY
Nawiązującdopowyższychdefinicjioceniania,możnawskazaćnaczęstopowtarza-
jącesięwnichpojęciawartościiwartościowania.Jednymzprzykładówjestdefinicja,
wedługktórejocenianiejestrozumianejakonzdaniewartościujące,czylizdanie,którego
treściąjestsądrozumuorzekającegoowartości[ł]jakiejśistniejącejrzeczylubidei
(tzn.ostopniuichdoskonałościwstosunkudookreślanegoideału,przedewszystkim
waspekcieprawdy,dobra,pięknaiużyteczności),czylisądwartościujący.Ocenianie
nieutożsamiasiętuzopisemanizwyjaśnieniem”33.Ocenianiejestteżokreślanejako
sądwartościującyiwtymznaczeniurówneefektowiwartościowaniazjednejstrony
iwartościowaniuzdrugiej.JakpodajeSłowniketyczny,samowartościowaniepolega
napozytywnymlubnegatywnymustosunkowaniusiędoprzedmiotu,wydarzenia,
postępowania;wyrażaaprobatęlubdezaprobatę;uznanieprzedmiotuzagodnylub
niegodnyzabiegów”34.Wartościowaniewymagaprzyjęciakryterium,którymjestwar-
31L.Jordanskaja,Próbaleksykograficznegoopisuznaczeńgrupyrosyjskichsłówoznaczającychuczucia,przeł.
J.Wajszczuk,[w:]Semantykaisłownik,podred.A.Wierzbickiej,Ossolineum,Wrocław1992,s.105.
32J.Apresjan,Naiwnyobrazświataaleksykografia,przeł.J.Berej,A.Pajdzińska,nEtnolingwistyka”,nr6,podred.
J.Bartmińskiego,Lublin1994,s.5.
33Małysłownikterminówipojęćfilozoficznychdlastudiującychfilozofięchrześcijańskąpodred.A.Podsiada,
Z.Wiechowskiego,InstytutWydawniczyPAX,Warszawa1983,s.250.
34Słowniketycznypodred.SJedynaka,WydawnictwoUMCS,Lublin1990,s.259.
18
