Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38|HISTORYCZNAZABUDOWASZCZECINAZACHOWANAPO1945ROKU
niczowiewczesnośredniowiecznychświątyńpozostawaliprzezdługielataanonimo-
wi,działającwramachstrzechbudowlanych.Umiejętnościwarsztatowebyłypilnie
strzeżoneiznanetylkowtajemniczonym.Dopierozmianygospodarcze,azwłasz-
czaspołecznewXIVwieku,spowodowały,żeautorzymonumentalnychświątyńczy
rezydencjimożnychdziękiindywidualnościiwaloromartystycznymdzieł,których
pięknomożnaidzisiajpodziwiać,zaczęlitracićtęanonimowośćidumnizeswo-
ichdziełpozostawialinabudowlachczytelnesygnatury.Ichnazwiskaprzetrwały
takżewdokumentacharchiwalnych.Dotakichznaczącychiznanychznazwiska
postacipośródtwórcówśredniowiecznejarchitekturynależałczynnywSzczecinie
mistrzHenrykBrunsberg.JegoosobowościSzczecinzawdzięczanowatorskieroz-
wiązaniakonstrukcyjneibogatyprogramdekoracyjnygłównychzachowanychgo-
tyckichświątyńmiasta.
BrunsbergprzybyłtuprawdopodobniebezpośredniozGdańskapo1380r.Wia-
domo,żerodzinaBrunsbergówmieszkaławXIVwiekuwGdańsku,aHenrykbył
tamwłaścicielemparceliprzyul.św.Duchawlatach1378-1380.Brałudziałwbudo-
wiekościołaMariackiegoorazpracowałprzyratuszuimurachmiejskich.Zdobyte
wGdańskudoświadczenieiwykształceniepozwoliłymunaszukanienowychwy-
zwańorazpodjęciepracywmieście,któregootwartośćirozwójdawałymożliwość
realizacjinawetnieznanychdotądiśmiałychrozwiązań.Brunsbergzamieściłna
ścianiekaplicypółnocnejkościołaśw.KatarzynywBrandenburgunapiszinforma-
cjąodaciebudowykościoła(15sierpnia1401)iosobiejakopochodzącymzeSzczeci-
na14.DziękitemubadaczetwórczościBrunsbergamoglipocharakterystycznychce-
chachbudowlirozpoznaćtakżeinnedziełamistrza.Należyprzypuszczać,żemiesz-
kańcyzamożnegoBrandenburgapowierzylibudowętejważnejświątynimistrzowi
ouznanejrandze,któregoznanymdorobkiemwkarierzebyływłaśnieszczecińskie
budowle15.PrawdopodobnieBrunsbergspędziłwSzczeciniewostatniejćwierciXIV
inapoczątkuXVwiekuwiększączęśćswojegozawodowegożycia.Tomogłobyć
przyczyną,dlaktórejpracującwatrakcyjnymgospodarczoikulturowoBrandenbur-
gu,budowniczyodwołałsięwłaśniedoSzczecinajakomiejscaswojegopochodzenia.
Znakiemszczególnym,rozpoznawalnymdlabudowliBrunsbergabyłsposób
kształtowaniaprzestrzeniwukładziehalowymzwciągniętymidownętrzaze-
wnętrznymiprzyporami,któredziękitemuzabiegowitworzyłydodatkowywieniec
kaplic.Takiteżbyłukładkościołaśw.KatarzynywBrandenburgu.Równieżznakiem
14ZachowanyiczytelnynapismożnapodziwiaćdodzisiajnaelewacjiświątyniwBrandenburgu.Wrozwi-
nięciuskrótówbrzmi:AnnodominiMCCCCIconstructaesthaececclesiaindieassumptionisMariaevirginis
permagistrumHenricumBrunsberghdeStettin(RokuPańskiego1401zbudowanytuzostałkościółwdzień
WniebowzięciaMariidziewicyprzezmistrzaHenrykaBrunsbergazeSzczecina-przeł.M.Gwiazdowska).
15N.Zaske,HinrichBrunsberg,einordenspreussischerBaumeisterderSpätgotik,flBaltischeStudien”NFBd.44,
Stettin1957,s.50;M.Wehrmann:GeschichtederStadt…,s.149-150;H.Lutsch,MittelalterlicheBacksteinbau-
tenMittelpommernvonderPeenebiszurRega,Berlin1890,s.23;W.Clasen,HinrichBrunsbergunddieParler,
flNeueBeiträgezurArchäologieundKunstgeschichteSchwaben”1952,s.48-56.
