Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ochronaprzyrody,powierzchniziemiikrajobrazuwkontekścieobowiązującychprzepisówSłupsk2020
WPŁYWZLEWNINAFUNKCJONOWANIEEKOSYSTEMÓW
JEZIORNYCH
CATCHMENTAREAASANELEMENTAFFECTINGCONDITION
OFALAKEECOSYSTEMS
AnnaJarosiewicz1,ZbigniewWitek
1AkademiaPomorskawSłupsku
Słupsk,Polska
Złożonośćprocesówiprzemianmateriiorazenergiizachodzącychwekosyste-
machwodnych,pomimowielulatbadań,ciąglewymagadokładnejanalizywczasie
iprzestrzeni[1,2].Ostopniuiintensywnościzmianzachodzącychwposzczególnych
ekosystemachwodnychdecydujegłówniezawartośćsubstancjibiogenicznych[3-4].
Zarównoazot,jakifosforskładnikamibardzoaktywnymi,podwzględamibiolo-
gicznymichemicznym,aprocesichprzemianobejmujepowierzchniowąipodziemną
dostawęzezlewni,odpływ,depozycjęatmosferyczną,wieleprzemianbiologicznych,
sedymentację,mineralizację,wymianęwoda–atmosfera(N2)orazinterakcjepomię-
dzyosadamidennymiawodą.
Badaniaostatnichdekadwykazały,żeobiegsubstancjibiogenicznych,kształtują-
cyjakośćwódiichstanekologiczny,wznacznymstopniuzależyodkondycjizlewni
iprocesówzachodzącychwbezpośrednimotoczeniuekosystemówwodnych[5-8].
Szczególnąuwagęzwracasięnawpływtakichczynników,jak:intensywnośćproduk-
cjirolnej,urbanizacja,presjarekreacyjnaczydepozycjaatmosferycznanazmianyła-
dunkuazotuifosforudocierającegodowód[9-14].Orolipunktowejemisjiweksporcie
składnikówpokarmowychdowódpowierzchniowychpisalimiędzyinnymiA.Grimvall
iinni(2000)[15],M.Pastuszakiinni(2012)[16],czyA.Jarosiewicziinni(2015)[13],
wskazującnastatystycznieistotnązależnośćpomiędzystężeniemsubstancjibioge-
nicznychwrzekachaładunkiemNiPodprowadzanymzeźródełpunktowych.Wielu
autorówopisywałorównieżwpływrolniczegoużytkowaniagruntównakondycję
ekosystemówwodnych[m.in.17-19],podkreślajączwiększone:stężenieazotuifos-
foruorazproduktywnośćfitoplanktonuwwodachwzlewniachrolniczych.Przy
czym,jakpodkreślaJarosiewicziinni(2015)[13],zależnościteniejednoznaczneisil-
niezależneodwarunkówlokalnych.Owpływiegęstościzaludnieniaorazzwiązanej
25