Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OCHRONAPRZYRODYWLASACHPAŃSTWOWYCH...
1.3.ZARYSHISTORIIOCHRONYPRZYRODYWLASACH
PAŃSTWOWYCH
ZapoczątekfunkcjonowaniaaktualnegoPaństwowegoGospodarstwaLeśnego
LasyPaństwoweuznajesiękoniec1924roku,aczkolwiekzrębytejinstytucji
zaczętotworzyćwcześniej,wczasieIwojnyświatowej.Należyzwrócićuwagę
nafakt,żejużwtympoczątkowymokresieleśnicybyliprzeciwnijednoznacz-
niekomercyjnemumodelowileśnictwaiograniczeniudziałaniaprzedsiębior-
stwatylkodoprodukcjidrewna(Broda2006,HoleksaiMirek2019).
Wokresiemiędzywojennymsprawyochronyprzyrodyznajdowałyduże
zrozumieniewśródleśników(Szafer1965,Grzywacz2006,Kapuściński2006),
choćprowadzonomałobadańnatympolu(Grzywacz2006).Staraniemadmi-
nistracjilasówpaństwowych(atakżeOddziałuRezerwatówInstytutuBadaw-
czegoLasówPaństwowych)doprowadzonodopowstaniapierwszychparków
narodowych-Białowieskiego,Pienińskiego,atakżerezerwatówprzyrody,któ-
renierazstawałysiępodwalinądlautworzeniakolejnychparkównarodowych
(np.Tatrzańskiego,Babiogórskiego,KampinoskiegoczyOjcowskiego)(Smólski
1965a,Szafer1965,Grzywacz2006,2008,Okołów2006).Trzeciąówczesną
formąochronyprzyrodybyłypomnikiprzyrody.Wpołowielat30.XXwieku
administracjalasówpaństwowychsprawowałaopiekęnadznakomitąwięk-
szościąpowierzchniparkównarodowychirezerwatówprzyrody,obejmują-
cychwówczasokoło35tys.ha.Do1939r.utworzono186rezerwatówprzyro-
dy,ainwentarzpomnikówprzyrodyliczyłokoło4500pozycji(Smólski1965a,
Grzywacz2006,Kapuściński2006).Wokresiemiędzywojennymleśnicypo-
dejmowalirównieżdziałaniaskierowanenainwentaryzację,ochronęczyprzy-
wracanienaturzerzadkichgatunkówroślinizwierząt,np.żubra,tarpana,rysia,
żbika,bobra,łosiainiektórychptakówdrapieżnych(Grzywacz2006).
PoIIwojnieświatowej(w1949roku)całośćsprawzwiązanychzochroną
przyrodyzostałapowierzonaMinisterstwuLeśnictwa(Olaczek2000,Kapuś-
ciński2006).Bezpośredninadzórnadprzestrzeganiemprzepisówopoddaniu
podochronęmiałysprawować(obokwłaściwychwładz)organyadministra-
cjiLasówPaństwowych,mającejednocześnieprawonakładaniaiściągania
grzywnyzawykroczeniaprzeciwkoprzepisomzzakresuochronyprzyrody.
Wnadleśnictwachprowadzonoinwentaryzacjerezerwatówprzyrodyipomni-
kówprzyrody,uwzględnianotakżewpracachurządzeniowychpotrzebęich
ochrony.Dozmianyustrojuw1989rokuwydanowielerozporządzeńpoświę-
conychochroniegatunków,pojawiłysiętakżekoncepcjetworzeniaparków
krajobrazowychiobszarówchronionegokrajobrazu,lokalizowanychczęsto
12
