Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
1.Morzaioceanyjakoodbiornikzanieczyszczeń
kologia.Jesttostosunkowomłodadziedzinawiedzy,któraposzukujeswojejod-
rębnościpomiędzyekologiąaklasycznątoksykologią(LaskowskiiMigula,2004).
Substancjechemiczneznajdującesięwśrodowiskumorskim,inietylko,
możnapodzielićnawieleróżnychsposobów.Ogólnieodróżniajestanskupie-
nia,wjakimwystępująwnormalnychwarunkachśrodowiskowych.Odmiennie
wśrodowiskumorskimoddziałująsubstancjegazowe,płynneczywystępujące
jakociałastałebądźwpostacijonowejwroztworze.
Spośródróżnegorodzajuzanieczyszczeńwwodziemożemywyróżnićza-
nieczyszczeniarozkładalneinierozkładalne.Dopierwszejgrupynależąm.in.
substancjeorganicznezawierającewęgiel,azotczyfosfor.Podwpływemdziałal-
nościgłówniebakteriinastępujerozkładtychsubstancjiorganicznychnaproste
związkinieorganicznewęgla,azotulubfosforu,atezkoleistanowiąmateriał
odżywczydlaroślin.Dogrupyzanieczyszczeńnierozkładalnychzaliczasięnie-
organicznecząstkikoloidalne,solelicznychmetaliciężkich,atakżesyntetyczne
substancjeorganiczne(np.pestycydy,produktydestylacjiropynaftowejiwęgla).
Zpunktuwidzeniatoksykologiiiekotoksykologii,substancjechemicznewy-
kazującenegatywneoddziaływanienaorganizmymożnaogólniepodzielićna
(LaskowskiiMigula,2004):
–toksycznepierwiastki;
–toksycznezwiązkinieorganiczne;
–toksycznezwiązkiorganiczne.
Każdazwymienionychgrupcharakteryzujesięodmiennymtoksycznymdziała-
niemnaorganizmyżyweorazsąinnemożliwościichdetoksykacji.Każdazwy-
mienionychgrupmożebyćpodzielonanamniejszepodgrupywzależnościod
zastosowanegokryterium.Pierwiastkichemiczneogólniemożnapodzielićna
metaleiniemetale,azkoleimetale–nawiążącetlen(np.Ca,Mg,Mn),azotlub
siarkę(np.Cd,Cu,Hg).
Pierwszaopracowanamiędzynarodowakwalifikacjazanieczyszczeńdostają-
cychsiędomorzazostałaopracowanaprzezzespółekspertówFAOiwyróżniono
wniej12kategoriizanieczyszczeń(Różańska,1987;Jóźwiak,2010):
1.Ściekikomunalne,łącznieześciekamiprzemysłuspożywczegoidetergen-
tami.CharakteryzująsięznacznymBZT
,znacznąliczbąbakteriiiwirusów,
częstochorobotwórczych.Wysokazawartośćwnichzwiązkówazotuifosfo-
rumożesięprzyczyniaćsiędoprocesóweutrofizacjiwstrefieprzybrzeżnej
morza.
2.Pestycydy.PokoniecpierwszejpołowyXXw.nastąpiłopowszechnestosowa-
nieichwwalcezeszkodnikamilasówiuprawrolnych.Głównymśrodkiem
ochronyroślinstałosięDDT
,związekodużejtrwałościizdolnościdokumu-
lowaniasięwłańcuchutroficznym.
3.Ściekiprzemysłoweorazodpadynieorganiczne.Obokmetaliciężkich,wście-
kachtychzawartesąróżnesubstancjechemiczne,wzależnościodspecyfiki
przemysłu,m.in.fosforany,przyczyniającesiędoprocesóweutrofizacji.
