Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
WŁODZiMiERZGALEWiCZ
nenapryncypialnezarzuty.Osobazagrażawłasnemużyciu,jeżeli
zachodzidużeryzyko,żepopełnisamobójstwo.Leczsamobójstwo
niejestobecnieprzestępstwem.Osobienormalnej,którazamierza
odebraćsobieżycie,niemożnategoprawniezabronić.Nasuwasię
wprawdzieargument,żeosobacierpiącanazaburzeniapsychiczne,
któraodbierasobieżycie,wskutekzakłóceniajejczynnościpoznaw-
czychniewie,corobi.Aleregułazezwalającanaprzymusowąho-
spitalizacjęosóbzagrażającychwłasnemużyciunieograniczasiędo
osób„niekompetentnych”,czyliniezdolnychdopodejmowaniadecy-
zjiwswoichistotnychsprawachżyciowych.Dlaczegozatem,można
byzapytać(por.Feiring,Ugstad,2014),osobycierpiącenazaburze-
niapsychiczne,alezdolnedopodejmowaniadecyzjiwswoichżycio-
wychsprawach,miałobysiępodtymwzględemtraktowaćinaczej?
Innąodróżnianąodzdrowiawartością,wchodzącąwskładsze-
rzejrozumianegodobrapacjenta,jestjegoautonomia.Takżeita
wartośćmożebyćprzywoływanawceluuzasadnieniapewnychro-
dzajówprzymusowejterapiiwdziedziniepsychiatrii,wtymzwłasz-
czaodwykowegoleczeniaalkoholikówlubteżnarkomanów16.Ten
„psychiatrycznyprzymuswimięautonomii”wpierwszejchwiliwy-
dajesięwprawdziejawnymparadoksem,wziąwszypoduwagę,że
stosowanieprzymusujestzazwyczajbiegunowymprzeciwieństwem
szanowaniaautonomiiosoby.Możnajednakzauważyć,żeopróczbie-
żącejautonomiipacjenta,którąniewątpliwienaruszasię,zmuszając
godoleczenia,jestjeszczecośtakiego,jakautonomiawdalszejper-
spektywielubwskalicałegożycia.Adlatejszerzejczybardziejdale-
kowzrocznieujmowanejautonomiiiwewnętrznejwolnościpacjenta
niewątpliwiemożebyćzdużąkorzyścią,jeżeliwyzbędziesięonswo-
jegouzależnieniaiprzestaniebyć„niewolnikiemnałogu”.
3.Przymusoweleczeniepacjentówpsychiatrycznychdladobrain-
nychosób.Przymusowąterapięosobycierpiącejnazaburzeniapsy-
chicznemożnausprawiedliwiaćtakżedobreminnych–bliskichczy
teżdalszych,czynawetcałkiemobcychludzi,którymtaosobawpe-
wiensposóbzagraża,zakłócaspokójlubzatruważycie17.Również
16Por0wtymtomieCaplan,20080
17Tencelniedobrowolnejterapii(choćniekoniecznieprzymusowejdetencji)osób
zzaburzeniamipsychicznymizdajesięwykluczaćEuropejskakonwencjabioetyczna,
1997.Jejart.7głosimianowicie:„Osobacierpiącanapoważnezaburzeniapsychicz-
nemoże,bezwyrażeniazgody,zostaćpoddanainterwencjimedycznejmającejnacelu
leczenietychzaburzeń[tylkowtedy,gdy]brak[takiej]interwencjistwarzaryzyko
znacznegouszczerbkudlajejzdrowia,podwarunkiemzachowaniagwarancjiokreś-
lonychprzezprawo,obejmującychnadzór,kontrolęiśrodkiodwoławcze”(„Subject
toprotectiveconditionsprescribedbylaw,includingsupervisory,control,andappeal
procedures,apersonwhohasamentaldisorderofaseriousnaturemaybesubjected,
withouthisorherconsent,toaninterventionaimedattreatinghisorhermentaldi-
