Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tem„mikrofilozofii”codziennegożycia,adialogjestwtejsytuacji
kategoriągenologicznąsfunkcjonalizowanąsatyrycznie,zabawowo,
parodystycznieiironicznie.Tekstymająznaczenieaktualneipole-
miczne,wiążąsięzdziałalnościąLukianajakoprzedstawicielaDrugiej
Sofistyki.Polemicznośćdotyczytakżesferyliterackiej–intertekstual-
nośćialuzyjnośćtoważnewyznacznikigatunkowesatyrymenippej-
skiej.
Parodystycznyipolemicznywydźwięksatyrycznychdialogówpi-
sarzazSamosatzadecydowałzapewneoichdużejpopularności
wliteraturzeikulturzeEuropy,poczynającodzafascynowanegoLu-
kianemErazmazRotterdamu,któryzapisałsięjakoświetnypopulary-
zatorLukianaijegoutworów.Lukianowewpływywyraźniewidoczne
sąwRozmowachpotocznych(Colloquiafamiliaria),którychsatyrycz-
nezacięcie,atakżepodejmowanetematyitechnikiliterackieodzwier-
ciedlająErazmowąlekturępismantycznegopisarza.Takżewinnych
swoichutworachRotterdamczykprzejmujeiwykorzystujemetody
literackieLukianadowłasnychcelówkrytykinegatywnychzjawisk
społecznych,obyczajowychipolitycznychczasówsobiewspółczes-
nych22.WerudycyjnymwstępiedoPochwałygłupotyErazmpisał
oznaczącejrolitradycjiantycznejwswoimutworze,wymieniałwielu
twórcówdziełsatyrycznychiparodystycznych,wtymrównieżauto-
rówstarożytnejmenippei:Lukiana,SenekęiApulejusza.Fragment
utworuwartjestprzytoczeniarównieżdlaurokuprozy,którypolski
przekładudanieoddaje:
Boniezbrakniemożetakichpieniaczy,którzyrzeczobszczekająbądźto
jakofraszkęteologowinieprzystojną,bądźtojakoutwórbardziejjadowi-
tyniżprzystałobytopowściągliwościchrześcijanina,iktórzymnie
okrzycząjakotakiego,cowskrzeszastarożytnąkomedięalbocochciałby
sięzabawićwjakiegośLukianaigryźćwszystkocopopadnie.Niechże
jednakci,dlaktórychkamieniemobrazyjestpustotaiżartobliwośćtego
utworu,niechżesobieprzypomną,żetoniejapierwszyrobięcośtakiego,
___
___
___
___
___
_
22BardziejszczegółowerozważanianatematzależnościErazmazRotterdamuod
Lukiana,patrz:Ch.Robinson,LucianandhisInfluence,op.cit.,s.165-197;H.Ba-
rycz,Wstęp,[w:]ErazmzRotterdamu,Pochwałagłupoty,przeł.iobjaśniłE.Jędrkie-
wicz,wstępH.Barycz,Wrocław1953,s.70-75,BNII81.
~31~
