Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
istniejąróżnicewpunkciewyjścia.Wynikaztego,żerównież
trajektorietakiegoukładumogąbyćodmienne.Zjawiskoto
nazywanejestekwifinalnością(L.vonBertalanffy)lub
procesemergodycznym(O.Lange).
Zazwyczajsystemyosiągająniezależnyodczasuinie-
odwracalnystanstabilności.Niejestonwyznaczonyprzez
warunkiwyjściowe,leczzależywyłącznieodparametrów
systemu.Zachowaniatakiegoukładumogąpolegaćna
asymptotycznymzbliżaniusiędostanustacjonarnego(inaczej
zwanegostanemrównowagitrwałej)lubnaoscylowaniu
wokółtegostanu.Równowagadynamicznasystemunie
poleganaosiągnięciupozycjistacjonarnej,gdyżukład
niejestwtedyzdolnydowykonaniapracy(wsensiefizycznym),
lecznautrzymaniugowpewnejodległościodniego,
takby—dziękiłącznościzotoczeniem—następowało
powstawaniejednychskładnikówkosztemdekapitalizacji
innych.
Wydajesię,żezastosowaniepodejściasystemowegomoże
ułatwićrozwiązaniewieluproblemówekonomicznych.Łatwo
naprzykładwykazać,żewzrostgospodarczywmodelu
Keynesamacharakterergodyczny.ZdaniemKeynesa,system
ekonomiczny,niezależnieodwarunkówpoczątkowych,wdłu-
gimokresiebędziedążyłdoosiągnięciastanuquasi-stac-
jonarnego,którypojawisię,gdykrańcowaefektywnośćkapitału
zrównasięzzerem.Oewentualnympostępiedecydowałyby
wówczastakieczynniki,jak:wzrostliczbyludności,postęp
technicznyczyzmianywelementachinstytucjonalnych.
ZpodobnąsytuacjąspotykamysięuK.Marksa.Chodzitu
ojegoteorięrozwojugospodarczego,dlaktórejcharakterys-
tycznejestwspółistnienieróżnychwarunkówpoczątkowych:
formacjiazjatyckiej,antycznejigermańskiej.Stanemkoń-
cowymjestdlakażdegoprzypadkukomunizm,zjegosłynnym
hasłem:,,każdemuwedługpotrzeb’’.Fakt,żestanstacjonarny
nigdyniezostajeosiągnięty,tłumaczy,jaksięwydaje,brak
szansnatakąprzyszłość.
16
