Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Zagadnieniateoretyczne
lizmdzieliłsięnaarystokratycznyidemokratyczny(Ddemoliberalizm”).Autorten
proponujerównież,byobecnieużywaćterminów:liberalizmumiarkowanyilibe-
ralizmradykalny.Wyznaczatakżeczterypolaróżnicująceobanurtyliberalizmu:
1.Pojmowaniewolnościspołecznejwmyślzasady,żewolnoczynićto,co
niejestszkodliwedladrugiegoczłowieka:
a)liberalizmumiarkowanywprowadzaograniczeniatejwolności,wynikają-
cezistniejącychprawspołecznych,obyczajów,wierzeń,autorytetówitp.;
b)liberalizmradykalnyskłaniasiękustwierdzeniu,żetojestdozwolone,
coniejestzabronione.
2.Pojmowanierównościspołecznej–przyjmującwspólnezasady,żelu-
dzierodząsięipozostająwolniorazrodząsięipozostająrówniwobec
praw,wprowadzającoczywiścieracjonalneuwarunkowaniawynikające
zezdrowegorozsądkupoprzezokreślenieDminimum”:
a)liberalizmumiarkowanyopowiadasięzastworzeniemczytelnych
Dprogówibarier”wynikającychzpożytkuspołecznego,niezpienię-
dzyczydóbrmaterialnych,leczzuwzględnieniaDdóbrduchowych”;
b)liberalizmradykalnyopowiadasięzaograniczaniemograniczeńoraz
wprowadzaniemporównywalnychkryteriówimiar.
3.Pojmowanierelacjimiędzypodstawowymiprawamiiobowiązkami
obywateli–prawawynikającezistnieniaDDeklaracji”(np.Powszechnej
DeklaracjiPrawCzłowieka),głoszącekoniecznośćistnieniawolności,
własności,bezpieczeństwaioporuprzeciwuciskowi.Zakreskorzystania
ztychprawpowinienpozostawaćwzwiązkuzwypełnianiemobywatel-
skichobowiązków–pożytkiemspołecznym:
a)liberalizmumiarkowanypróbujewyodrębnićspecyficznąpozycję
prawną,naprzykładarystokratówczyduchowieństwa;
b)liberalizmradykalnyopowiadasięzajednakowymprawemdla
wszystkich,copowodowałowyodrębnianiesięnowychelitspołecz-
nych.
4.Pojmowanierelacjimiędzyrządzącymiarządzonymi–zgadzanosię,
codozasady,żespołeczeństwodzielisięnatych,którzyrządzą,itych,
którzysąrządzeni,różnilisięcodoobszaruczynnegoibiernegoprawa
wyborczego:
a)liberalizmumiarkowanyopowiadasięzaograniczeniami,proponując
jakowyznacznikicenzusmajątkowyczywykształcenie;
