Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzarnaibiałalegendadziałalnościKomisjiEdukacjiNarodowej…
21
wnętrzkolegióworazkościołówbyłobardzowystawne.Relikwiarze
iaparaturęliturgicznązdobionoornamentami.Sufitypokrywanozwy-
klebarwnymifreskamiwyobrażającymiscenybiblijne.Świątyniejezu-
ickieposiadałyswojewłasneuposażenie,jedyniemniejszekościołyprzy
domachprofesorówmusiałyutrzymywaćsięzjałmużny.
Istniałapełnaswobodacodoformyarchitektonicznejświątyń.Bu-
dowanojeiwyposażanowzależnościodpanującychwróżnychkrajach
stylów,módizwyczajów.Wystrzeganosięjedyniezbytniegoprzepy-
chu.Zzałożeniamiałybyćschludneiprzyciągaćwiernychwystrojem
ipodniosłąatmosferą,sprzyjającąmodlitewnemuskupieniu.WPolsce
kościołyjezuickienależałydonajpiękniejszych.Prezentowałysztu-
kęnajwyższejklasy,czegonajwymowniejszymprzykłademsąkościo-
ływKrakowie(św.św.PiotraiPawła),Jarosławiu,Lwowie,Grodnie
iWilnie(św.Kazimierza).
Omawiającmajątekzakonu,niemożnapominąćbibliotek.Wkaż-
dymdomuzakonnymistniałabibliotekawspólnadomowaorazksięgo-
zbioryspecjalistyczneipodręczne,gromadzonewzależnościodrodzaju
prowadzonychpracistudiów.Każdyjezuitaobejmującynowestanowi-
skootrzymywałdodyspozycjiniezbędnymuksięgozbiór.Instytucjepro-
wadzoneprzezjezuitów:konwikt,bursamuzyczna,kościół,kolegium,
aptekaitd.,zaopatrzonebyływprofesjonalnieułożonezbioryksiążek
pomocnychwichdziałalności23.
Bibliotekipowstawałyzfundacjiiróżnorakichdarowizn,zegzem-
plarzyobowiązkowychprzesyłanychprzezdrukarniejezuickie,zmi-
scellaneówtworzonychnaterenieplacówki(wykładyszkolne,występy
sceniczneiichprogramy,tezydysput,panegirykiitp.)iwkońcuzza-
kupów.OdXVIwiekudużyodsetekksiążek,główniepochodzących
zdarowizn,nosiłcharakterwybitniehumanistycznyiczęstoprezento-
wałróżneorientacjereligijne(wieledziełprotestanckich).Tahumani-
stycznaiklasycznabibliotekabywałasukcesywniewzbogacanawlite-
raturęodpowiadającąkatolickiejreformieicorazbardziejstawałasię
zbioremteologiczno-filozoficzno-ascetycznym.Dopierowdobieoświece-
niabibliotekijezuickiewzbogaciłysięodziełaspecjalistyczne,odpowia-
dająceduchowiepoki.Pozaregułą,zakazującątrzymaniawbibliotece
książekbezwartościowych,otematyceswawolnejiniemoralnej,żadne
przepisynieograniczałytematykigromadzonychzbiorów.Książkizaś
objęteindeksemkościelnymtrzymanoosobnoipilniestrzeżonodostę-
pudonichosobomnieposiadającymspecjalnegoupoważnieniawładz
zakonnych.
23B.Kosmanowa:KsiążkaijejczytelnicywdawnejPolsce.Warszawa1981,
s.147.
