Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
OdugodyhadziackiejdoCudnowa
jegobyłowywołaniewśródKozakówstrachuoswojąprzyszłość,atym
samymzjednoczenieichwokółnowegohetmana,wspólnejobronyprzed
zakusamigroŹnegoprotektoraiszukaniapoparciazzewnątrz.Autoremtej
mistyfikacjimógłbyćsamJerzyNiemirycz.Świadczyotymm.in.wyszu-
kanystyl(powodemzerwaniaukładujestśmierćjednegozjegotwórców)
wskazujący,żebyłtoproduktczłowiekawpływowegozwykształceniem
prawniczym.Uwagęzwracapodobieństwotychwydarzeńdosytuacji,jaka
miałamiejscepozawarciuflarmistitiumwileńskiegonw1656roku(układ
wNiemierzy).WjednymidrugimprzypadkunaUkrainiezaczęłykrążyć
pogłoskiifałszywewieścioobydwuaktach(w1656rokumowabyłaozgo-
dziecaranaoddanieUkrainyRzeczypospolitej).Prawienatychmiastpo
tychwydarzeniachobajhetmanizaktywizowaliswojąpolitykęzagranicz-
ną,starającsięzdobyćsojuszników,wobawieprzedpogorszeniemsięsto-
sunkówzMoskwą.W1656rokuB.ChmielnickizawarłukładzJerzymII
Rakoczym,aw1657rokuI.WyhowskizeSzwedami
42
.
Człowiekiem,którynajbardziejprzyczyniłsiędorozpowszechnienia
tychlistów,byłpułkownikmirhorodzki,HrehoryLeśnicki.Podobno,wy-
korzystującflpunktyn,próbowałwywołaćbuntprzeciwobecnemuhetma-
nowiiugodzieperejasławskiej.JednakKozacyopowiedzielisięzadotrzy-
maniemzwiązkówzcaremiprzeciwswojemupułkownikowi.Ten,wobec
takiegoobrotusprawy,porzuciłsweplanyiuspokajałpodkomendnych,
żebyflpoprzednimlistemnietrwożylisięn
43
.Zważywszynaefektyafery,
wydajesię,żeLeśnickiwspółpracowałzWyhowskimprzyrealizacjitej
mistyfikacji,którabyłaelementemgrypolitycznejhetmana.
WtejnapiętejsytuacjiwewnętrznejhetmanzwołałdoKorsuniaradę
generalną,cobyłoposunięciemwymierzonymprzeciwkoMoskwie.Za-
proszonazostałananiącałastarszyznaidelegacjekozackiezewszyst-
kichpułkóworazprzedstawicieleSiczy.IwanWyhowskiwykorzystałaferę
zflpunktamindozademonstrowania,żeKozaczyznastaniezanimwobro-
nieswychprawiniepoprzeewentualnychdziałańKremla.Demonstra-
cjataposłużyłamudowzmocnieniaswojejpozycjinaUkrainie.Wte-
atralnymgeściezłożyłnapoczątkuradybuławę,twierdząc,żeniemoże
rządzić,gdycarpróbujeodebraćKozakomichwolności.Jednakzebrana
starszyzna,naczelezSamoiłemBogdanowiczemZarudnym,sędziąge-
neralnym,jeszczerazoddałamuinsygniahetmańskie,dołączającdotego
swojepoparciewdziałaniachmającychnaceluratowanieprawiwolno-
ścikozackich.Pułkownicy:PawełTetera,HrehoryHulanicki,Martyn
42
T.Akovleva,Get!manyina,s.245-249.Autorkauważa,żenaaferzezpunktami
najwięcejskorzystaliSzwedziitojestteżargumentpotwierdzającyudziałwmistyfikacji
związanegozeSzwedamiJ.Niemirycza.
43
AktyJZR,t.IV
,nr25,s.34.
