Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Zakonpijarówniewątpliwiewpisałsięnatrwałewdziejepolskiejhistorii,
atakżemyślipedagogicznej.Mówiącipiszącopijarachpatrzymynanich
głównieprzezpryzmatdokonańwielkiegoreformatoraks.StanisławaKo-
narskiegoijegowspółpracowników.Oczywiścieokresoświeceniajestnajbar-
dziejchlubnąkartąpolskichpijarów,jestonteżnajlepiejzbadany.Natemat
rolisamegoks.StanisławaKonarskiegoidziałalnościzgromadzeniawXVIII
wiekupowstałowieleprac,opracowańiartykułów.Jakdotądnaukowcy
wmniejszymstopniuinteresowalisiępozostałymiokresamidziałalnościpi-
jarówwPolsce,zarównoprzedKonarskim,jakipojegoreformach.
Wdziewiętnastymwiekuwydanezostałydwiepracepoświęconezako-
nowi,napisanezresztąprzezjegoczłonków.Byłytoksiążkiks.Tadeusza
ChromeckiegoSPiks.StanisławaBiegańskiegoSP.Mimo,żesąjużprze-
starzałeidośćogólnikowe,tosąważnedlahistoryków,bowiemprzyich
pisaniukorzystanozniedostępnychobecnieźródeł.ZpracyChromeckiego
dowiadujemysięteżostaraniachoodzyskaniekolegiumkrakowskiego1|
Losyzgromadzeniałączyłysięztragicznymiwydarzeniamiwnaszej
ojczyźnie,aupadekIRzeczypospolitejbyłpoczątkiemproblemówpi-
jarów.Powoli,leczsukcesywnie,wwynikudziałańpaństwzaborczych
topniałastrukturapolskiejorazlitewskiejprowincjipijarów.Losytego
zakonuwokresiezaborówwciążczekająnarzetelneopracowanie,jest
tonajbardziejzaniedbanytematbadawczy.Stosunkowonajlepiejzbada-
nesąpierwszelatazaboróworazokresKsięstwaWarszawskiegoiKróle-
stwaPolskiego.Powstałystudiapoświęconewcałościpijaromlubdzieła,
wktórychautorzypodczasswoichbadań,szczególniedotyczącychhisto-
1
S|Biegański,SzkołypijarskiewPolsce,Lwów1898;T.Chromecki,Krótkirysdziejów
ZgromadzeniaSzkółPobożnychczyliOO.Pijarów,Kraków1880.
11
