Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Dyskursytalentu
Podstawowasłabośćtegodyskursujestabsolutnieoczywista:potraktowanievta-
lentu”jakoczegośwrodzonego,przypisanegojednostce,pozwalamówićosyste-
mieedukacjiwsposób,którycałkowiciepomijaspołeczneuwarunkowaniawielu
postaw,nawyków,umiejętnościiwrezultacietakże-predyspozycji.[ś]Jeszcze
groźniejszącechadyskursutalentupoleganatym,żevtalent”jestczymśzarazem
wrodzonym,jakiwmiarętrwałym.vTalent”,owovnieuchwytnecoś”
,albojest,
albogoniema:talentysięvodkrywa”
,anastępnievwspiera”ivrozwija”
,możnaje
takżezapewnezaniedbaćizatracić.vTalent”przydarzasięjednostce,jestjejdany
zgóry,azarazemokreślakształtjejprzyszłości.Takrozumianakategoriavtalentu”
stajesięnowoczesnąwersjąfatum[ś]32.
Wszystkowskazuje,żedyskurstalentutrzymasięmocno.Objawiasięwpra-
sie,literaturzepopularnejinaukowej,językureklamy,programachrozrywko-
wych,anawetrządowychpolicypapers,silnieoddziałujeteżpodpostaciąfabu-
larnychprzedstawieńliterackichifilmowych.Mutujeiodradzasięwnowych
wariantach,któremożnanazwaćsubdyskursamilubpoprostudyskursamitalentu,
aktórychkonturyzarysowałempowyżej.
Byłemotymprzekonanyw2008roku,gdyspisałemporazpierwszyzało-
żeniategoprojektubadawczego.Wkrótcepotemzaczęłaukazywaćsięcałaseria
popularnonaukowychbestsellerów,uderzającychwzastaneprzekonaniaotalen-
cie,geniuszu,osiągnięciachisukcesie-pisanychwięczintencjamipodobnymi
domojegopierwotnegopomysłu.
W2009rokuwyszłaksiążkaOutliersMalcolmaGladwella,reporteravNew
Yorkera”
,awcześniejvWashingtonPost”
,którydziękipoprzednimksiążkom
znalazłsięniewielewcześniejnaliściestunajbardziejwpływowychludziświata
magazynuvTime”
.Gladwellukazujeuwarunkowaniasukcesuiporażkinabazie
przegląduliteraturypsychologicznej,reporterskichstudiówprzypadkupostaci,
takichjakBillGates,Beatlesi,aleteżkarierkanadyjskichhokeistówczyokolicz-
nościwypadkówlotniczychwKoreiPołudniowej.Przywołujeteżmiędzyinny-
misocjologicznąteorięefektuśw.Mateuszaczybadaniastylówwychowawczych
AneteLareau,któreomówięwmojejpracy.Gladwellszczególnieprzyczyniłsię
jednakdospopularyzowaniatakzwanejvregułydziesięciutysięcygodzin”sku-
pionegotreningu,którewedługbadańpsychologaK.AndersaEricssonakoniecz-
nesądoosiągnięciawybitnychwyników33.
W2010rokupublicystaDavidShenk,równieżpowiązanyzczołowymiglobal-
nymimagazynami,wydałksiążkęGeniusinAllofUszpodtytułemWhyEverything
You’veBeenToldaboutGenetics,TalentandIntelligenceisWrong.Jestonaszczególnie
32A.Dzierzgowska,Tonieuchwytne„coś”,vSpołecznyMonitorEdukacji”2011,htps://
www.monitor.edu.pl/felietony/to-nieuchwytne-cos.html(dostęp:24.08.2022).
33M.Gladwell,Pozaschematem.Sekretyludzisukcesu,tłum.R.Śmietana,Znak,Kra-
ków2009.
