Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
politycznejispołecznejwrażliwościczyteżnaukowąignorancją,alewrze-
czywistościstanowiąonewłaśniepodstawyneoliberalizmu-koncepcjiod
kilkudekadorganizującejzarównocodzienneżyciepojedynczychludzi,jak
ifunkcjonowaniepaństwnacałymświecie.
Apoteozajednostkowejwolnościoznaczatakżeprymatindywiduali-
zmu-kolejnejistotnejwartości,naktórejopartyjestneoliberalizm.Drugi
obokFriedmanaczołowyteoretykneoliberalizmu,FriedrichHayek,pisał
oindywidualizmie,którynprzeciwstawiasię[ś]wszelkiemusztywnemu
ograniczaniupozycji,jakiemogąosiągnąćjednostki,bezwzględunato,czy
władzęwykorzystujesiędoutrwalanianierówności,czydowprowadzania
równości”(Hayek,1998,s.39).Wolnośćizwiązanyzniąindywidualizm
zjednejstronyoznaczająwiaręwsprawczośćiprzedsiębiorczośćkażdego
człowieka.Wmyślneoliberalnejideologiikażdaosoba,jeślitylkopaństwo
niebędziewtymprzeszkadzać,jestwstanieosiągnąćsukces.Człowiekto
homooeconomicus-przedsiębiorcasamegosiebie(Foucault,2011,s.231;Po-
tulicka,2010b,s.79),zarządzającyswoimżyciemjakbiznesowymprzedsię-
wzięciem.Zdrugiejstronytakiepojmowaniewolnościipromowanieindy-
widualizmuzwalniająpaństwozwszelkichzobowiązańiodpowiedzialności:
Myślenieosobiejakooprzedsięwzięciuoznaczażyciewciągłympo-
czuciuryzyka.Ludziepowinnipodejmowaćindywidualnąodpowie
-
dzialnośćwewszystkichsferachżyciainieustanniedążyćdosamo-
doskonaleniawaurzekonkurencji.Wrezultacie,jeśliludzieniemają
pracylubsąeksmitowanizeswoichdomów,dziejesiętak,ponieważ
niesąwystarczającoprzedsiębiorczy,niewystarczającoprzykładalisię
dorozwijaniaswoichzdolności,takabydopasowaćsiędonowegopo-
rządkuwyznaczanegoprzezkonkurencję.Innymisłowy,strukturalne
nierównościsystemukapitalistycznego,takiejakwyzyskpracowniczy
czydziedziczenieklasyspołecznej,niemająjużzastosowaniadowyjaś-
nieniaubóstwa,ponieważtylkojednostkisąodpowiedzialnezaswoją
porażkęekonomiczną(Bori,2018a,s.10).
Przytoczonesłowałącząsięzkolejnymizagadnieniami,którychwy-
jaśnienieuzupełnicharakterystykęneoliberalizmu.Popierwsze,jeślineo-
liberalnawolnośćiindywidualizmrealizująsięwwizjiczłowieka-przed-
siębiorcywłasnegożycia,tojakijestceldziałalnościowegobiznesuzwanego
życiem?Podrugie,pojedynczyludzie,choćbynajbardziejindywidualistycz-
20
