Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nierealizującyswojeplanyżyciowe,żyjąwspołecznejzbiorowości.Pojawia
sięzatempytanie:czyistotniedbanieosiebiesamychwystarczy,abyzapew-
nićsobie(wy)godneżycie?Możliweodpowiedzinatepytaniaprzedstawiam
wkolejnympodrozdziale.
1.3.Konsumpcjazamiastobywatelstwa,indywidualizm
zamiastwspólnotowości
Wneoliberalnejkoncepcjifunkcjepodmiotusprowadzająsiędoról
związanychzrynkiem-jestsięprzedsiębiorcą,pracownikiem,producentem
lubkonsumentem.Bezwzględunato,czyspełniamyjednąztychról,czy
wszystkierównolegle,celemżycia,azarazemwyrazemosobistejwolności,
jestkonsumpcja.Nawetjeślineoliberalizmuznajeżądaniaemancypacyjne
różnychgrupspołecznychzazgodneznaczelnąwartością(indywiduali-
zmem),jesttozawszewolnośćdopodejmowaniawyborówkonsumenckich,
przyczymniedotycząonetylkonkonkretnychproduktów,aletakżestylów
życia,sposobówwyrażaniasiebieiszerokiegozakresupraktykkulturowych”
(Harvey,2005,s.42).Nailuzorycznośćtegorodzajuwolnościzwracałuwagę
jużHerbertMarcuse(1991),kiedywlatach60.XXwiekusygnalizował,że
jesttowolnośćwyborunapodstawiewcześniejszegozaprogramowaniana
określonywybór.KilkadekadpóźniejodniósłsiędotejkwestiiBenjamin
Barber,zauważając,żenałógzakupównmazwiązekznowymiformami
rynkowegoprzymusu,któretrudnodostrzec,acodopieroprzeciwstawićsię
im,ponieważpozwalająnam»czućsięwolnymi«nawetwtedy,kiedypowoli
ulegamyichdyskretnemuwolnemuprzymusowi”(Barber,2008,s.196).
Wskazałonrównieżnaskutkikonsumpcjonizmuwykraczającedalekopoza
jednostkowąaktywnośćzakupową:
Konsumentchłonieświatproduktów,dóbrirzeczy,jakimusięwpaja,
[ś]ajednocześniejestprzeztenświatdefiniowany.[ś]Obwieszcza,że
jestwolny,będączamkniętywklatceprywatnychpragnieńinieposkro-
mionegolibido.Obnosisięzfałszywąwładząkonsumenta,wyrzekając
sięjednocześnieprawdziwejwładzyobywatela(Barber,2008,s.53).
Utrataczyteżwyrzekaniesięwładzyobywatelskiejdokonujesięzkil-
kupowodów.Popierwsze,byciekonsumentemjestczynnościąwzasadzie
permanentną,niepozostawiającąwieleczasunainnedziałaniaczyrefleksję,
21
