Wstęp
Geniusloci
–oduchumiast
iduchuEuropy
Ćwierćwiekujużminęło,odkądzniknęłażelazna
kurtyna,aEuropejczycyzaczęlisięinteresować,kto
właściwiemieszkapoobustronachokopówzimnejwojny.
Historianiewydarzasięwpróżni,leczwkonkretnym
miejscu.Wroku1989Europabyłateatremwszystkich
tych„historycznychchwil”,którymikończyłsięXXwiek,
atakżesceną,naktórejpojawialisięaktorzynowej
Europy.Historiografiauwzględniatęjednośćmiejsca,
czasuiakcji.Opisymiejscsąjednocześniediagnozami
epoki.Europejczycy,którzytakdługobylipodzieleni,
zaznajomilisięwkońcuzescenąswojejhistorii
izobszarem,naktórymodtądmuszązesobą
współistnieć.Europazostałananowopoznana
iwymierzona.Miastaodgrywałyprzytymszczególnąrolę,
townichbowiemzgromadziłasięowamasakrytyczna,
któradoprowadziładoprzemianwEuropieimiałananie
największywpływ.Ichplaceiulicestałysięprzestrzenią
publiczną,wktórejznowupojawiłasięwielka,nieznana
istota–obywatel.Nakorytarzachmetropoliikształtował
sięukładsiłnowejEuropy,powstawałynoweosie.Tym,
czymjestdziś,Europastałasięprzedewszystkimdzięki
swoimregionomimiastom.Townichkrystalizowałysię
jejhistoria,jejkultura,jejwitalność–aleteżjejkatastrofy.
Toznichnajlepiejmożnaodczytać,codziałosięzEuropą
ijakajestjejdzisiejszakondycja.Niewielejestrzeczy
bardziejekscytującychniżodszyfrowywanietekstumiast.
Odnaleźćtammożnatylewarstw,przeplatasiętam
zesobątyleidiomówistylów,konkurujezesobątyle
perspektyw,możliwychjesttyleróżnychodczytań.Przede
wszystkimjednak–tekstmiastciąglejeszczepowstaje.
CzęściąnowegoobrazuEuropy,jakiEuropejczycy
stworzylisobieporoku1989,byłarównieżnowageografia
sztuki,nowageografiakultury.Namapiezimnejwojnynie