Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
ostatniagrupapowinnasięnazywaćchwastyniezwalczane,czylitolerujące
herbicydy.Herbicydyaplikowanewzalecanychdawkachzwalczająokre-
ślonegatunkichwastów,niedziałająnawszystkie,niektóreprzezchwasty
tolerowane.Zalecanewpraktycedawkiherbicydówczęstokompromisem
międzyselektywnościądlaroślinyuprawnejazwalczanymigatunkami
chwastów.JużbowiemwśredniowieczuParacelsuspowiedział,żetrucizna
zależyoddawki(„Thedosemakesthepoison”).Dlategoużycieherbicydów
wdawkachwiększychodzalecanych,np.dwukrotniewiększych,zjednej
stronyzmniejszaselektywnośćwstosunkudoroślinyuprawnej,azdrugiej
stronyzwalczagatunkitolerującezalecanedawki.Tolerancjanaherbicydy
możebyćzdefiniowanajakozdolnośćgatunkuroślindoprzeżyciairepro-
dukcjipozastosowaniuherbicyduwzalecanejdawce.Jesttocechadzie-
dzicznaprzekazywanazpokolenianapokolenierazemzezdolnościądoroz-
mnażaniaorazrozprzestrzenianiasiępozastosowaniuherbicyduwzaleca-
nejdawce.Tolerancjatozdolnośćprzeciwdziałanianiszczącemuefektowi
herbicydów,czyliograniczeniedziałaniaherbicydunaprocesyfizjologiczne
ibiochemicznerośliny.Tolerancjachwastuniejestwięcsynonimem
odpornościmaherbicydy.
Stosowanieprzezkilkalatnatymsamympolutychsamychherbicydów
możeprowadzićdowyeliminowaniagatunkówwrażliwychistopniowego
zastąpieniaichgatunkamitolerancyjnymi.Procestennazywamykompen-
sacją.Zjawiskokompensacjidotyczywięcwszystkichosobnikówokreślo-
negogatunku,któreniewrażliwenastosowanyherbicyd.Niematonic
wspólnegozodpornością.Pojęciekompensacjiniewystępujewliteraturze
angielskojęzycznej.Pojawiasięonotylkowpublikacjachzzakresuherbolo-
giiwPolsceitakadefinicjajestwpowszechnymużyciu.Jakoprzykładkom-
pensacjimożnapodaćrozprzestrzenieniesięgwiazdnicypospolitej(Stellaria
media)iprzytuliczepnej(Galiumaparine)wuprawachzbóżozimych
wwynikustosowaniapreparatówzawierających2,4-DlubMCPAczyteż
marunybezwonnejirumianupolnegowuprawierzepakuozimegopozasto-
sowaniutrifluraliny.
Uodpornieniejestprocesem,wktóregowynikuwpopulacjichwastów
pojawiająsięosobnikiodpornenaherbicydy.Zatemodpornośćchwastów
naherbicydyjesttonaturalnalubindukowanazdolnośćniektórych
osobników(biotypów)roślinwramachtegosamegogatunkudoprze-
trwaniairozmnażaniasiępozastosowaniuśmiertelnejdawkiherbi-
cydu,podczasgdypozostałaczęśćpopulacjiginie.Odpornośćnaherbi-
cydymożebyćwynikiemzarównoprzypadkowejmutacji,jakistosowanych
metodhodowlanychlubmetodinżynieriigenetycznej.Wprzyrodzieodpor-
nośćroślindzikorosnących,wtymtakżechwastów,występujebardzorzad-
12