Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Odstraszaniewpolitycemiędzynarodowej:teoriaipraktyka
47
mogąudzielićwsparciastroniebroniącejstatusquoistworzyćgroźbę
zwiększeniakosztówpostronieagresora.
Odstraszanienatychmiastowelubbezpośrednie(immediate)to
próbazniechęceniaokreślonegoprzeciwnikadoużyciasiły,najczęściej
wsytuacjirozwijającegosiękryzysu104.Wtakimprzypadkustronaod-
straszającabędziemusiałapolegaćnajużposiadanychzdolnościach
iwiarygodnościswoichsojuszy.Jeżelizostaniezaatakowana,będzie
mogłapodjąćpróbęodstraszaniakolejnychzagrożeńwtrakcietoczą-
cegosiękonfliktu.ZdaniemLawrence)aFreedmanawczasiekonflik-
tumożezachodzićdodatkowoodstraszanieograniczone(narrow),
któregocelemjestzniechęceniedrugiejstronydoużyciakonkretnego
rodzajuuzbrojenia,np.bronichemicznejlubnuklearnej105.
Jeżelipaństwostosujeodstraszaniewceluobronywłasnegotery-
toriumlubinnychinteresównarodowych,badaczestosująokreślenie
odstraszaniecentralne(central)106.Takirodzajodstraszaniazachodził
wczasiezimnejwojnymiędzyUSAaZSRR.Kiedypaństwosilniej-
sze(opiekun,obrońca)posługujesięgroźbąużyciasiływceluobrony
słabszegosojusznika(protegowany)lubsojuszników,zachodziodstra-
szanierozszerzone(extended)107.Przykłademtegorodzajuoddziały-
waniasągwarancjeStanówZjednoczonychdlapozostałychpaństw
członkowskichNATO,RepublikiKoreiczyJaponii.Wramachodstra-
szaniarozszerzonegomożnazastosowaćodstraszaniezarównopo-
przezpozbawianiekorzyści,jakipoprzezkarę.Państwo,którestosuje
odstraszanierozszerzone,możenajegopotrzebywykorzystywaćcały
swójpotencjałpolityczny,gospodarczyimilitarny,wtymnuklearny.
Wiarygodnośćgróźbzwiązanychzodstraszaniemagresjinasojusz-
nikówbędziejednakniższaniżwprzypadkuodstraszaniaatakuna
własneterytorium.Gotowośćdoużyciaposzczególnychelementów
potęgi,zwłaszczabroninuklearnej,będzieuzależnionaodgłębiinte-
resów,jakiełącząsilniejszepaństwozsojusznikami108.Interesymogą
byćwynikiemwięzikulturowych,politycznychigospodarczychoraz
wspólnejwizjiporządkumiędzynarodowego.Imgłębszesątakiewię-
zi,tympodwiększąpresjąznalazłobysiępaństwoudzielającegwaran-
cjibezpieczeństwa,abysięwywiązaćzeswoichzobowiązań.Agresor
104
P.M.Morgan,Deterrence:AConceptual…,op.cit.,s.28.
105
L.Freedman,Deterrence,op.cit.,s.33.
106
Ibidem,s.34-36.
107
ExtendedDeterrence,CenterforStrategicandInternationalStudies,Washington
D.C.,28marca1984r.,www.cia.gov.Określeńnopiekun”
,nobrońca”
,nprotegowa-
ny”używamza:A.Dybczyński,Sojuszemiędzynarodowe,op.cit.,s.141i143.
108
B.M.Russett,TeCalculusofDeterrence,op.cit.,s.97-109.
