Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Odstraszaniewpolitycemiędzynarodowej:teoriaipraktyka
51
interesy.Wtakimśrodowiskupotęgaisiłamającentralneznaczenie.
Agresormożejąwykorzystaćdopróbyosiągnięciaswoichcelówkosz-
teminnychpaństw,natomiastobrońcydajeszansenaodstraszaniepo-
tencjalnegonapastnika,agdyodstraszanieniespełniswojegozadania,
powinnaumożliwiaćskutecznąobronę.
Jednymzpodstawowychzałożeńrealizmujestkoncepcjarów-
nowagisił,któraporządkujeistabilizujesystemmiędzynarodowy.
Powszechniestosowanymsposobemnauzyskanierównowagiwwa-
runkachdeficytupotencjałuwłasnegowzględemzagrożeniajestfor-
mowaniesojuszy.Międzyrealistamiistniejąsporydotyczącegłównej
motywacjitakiegozachowania.Zgodniezrealizmemstrukturalnym
(neorealizmem)przyczynąjestnierównomiernyrozkładsiływsys-
temiemiędzynarodowym,apaństwałącząsięwsojusze,abyzrów-
noważyćpotencjałinnych(balancing)120.WedługStephenaM.Walta
państwapodejmująraczejdecyzjęostworzeniusojuszuwreakcjina
zagrożenie,aniedysproporcjepotęgi121.Niezależnieodtychsporów
należyzauważyć,żewzmocnieniepotencjałumożewywoływaćdwa
rodzajekonsekwencji:możezwiększyćzdolnośćdoodstraszania,ale
teżtworzyćpoczuciezagrożeniauinnychpaństwisprowokowaćwoj-
nęprewencyjną.Dlategodlaprecyzyjniejszegoumiejscowieniaod-
straszaniawramachnurturealistycznegoistotnejestuwzględnienie
podziałunarealizmdefensywnyiofensywny.Wedługtzw.realistów
ofensywnychpaństwadążądozapewnieniasobiebezpieczeństwa
przezmaksymalnewzmocnienieswojejpotęgi,cozwiększaryzyko,
żezakłóconazostanierównowagasiłizgodnieztzw.dylematembez-
pieczeństwainnepaństwapoczująsięzagrożone122.Tennurtrealizmu
dobrzetłumaczy,dlaczegopaństwapróbująsobiezapewnićzdolność
doodstraszania,alejednocześnienierezygnujązprowadzeniaeks-
pansywnejpolitykikosztembezpieczeństwainnych.Państwomoże
odstraszać,alejednocześniewykorzystywaćróżneelementysiłydo
wymuszaniaustępstwnainnychpaństwach.Realiścidefensywniprze-
konująnatomiast,żegłównąmotywacjąpaństwjestwzmocnienieich
bezpieczeństwa,aniepotęgi,dziękiczemumożnauniknąćzakłócenia
równowagisiłwsystemiemiędzynarodowym123.Dlaprzedstawicieli
tegonurtuodstraszaniebędziepróbąwzmocnieniabezpieczeństwa
120
K.N.Waltz,Strukturateoriistosunków…,op.cit.
121
S.M.Walt,TeOriginsofAlliances,CornellUniversityPress,Ithaca-London1987,
s.17-49.
122
Zob.J.J.Mearsheimer,TeFalsePromiseofInternationalInstitutions,nInternational
Security”1994/1995,nr3,s.5-49.
123
K.N.Waltz,Strukturateoriistosunków…,op.cit.
