Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JULIAKRAUZE
UniwersytetKardynałaStefanaWyszyńskiegowWarszawie
Świętyogieńijegostrażniczkiwestalki
jakogwarancjaimperiumsinefine
Kultogniasięgaswoimpoczątkiemstarożytnejreligijnejinaturalistycznejkoncepcji
indoeuropejskiej,wktórejciepło,ogieńiświatłopozostajązesobąwbliskiejrelacji,
ponieważpochodząztegosamegoźródła.Wróżnychkulturachogieńtraktowano
zniezwykłymszacunkiemiostrożnościąprzedewszystkimzewzględunajegonie-
podważalnąwartośćpraktyczną.Jednakżespołecznaireligijnarolaogniastopniowo
przeważająnadpraktycznością,wypracowujączczasemróżnorodnezrytualizowane
modelesymboliczne.Przedstawienieogniaczęstonawiązujedosymbolikisłońca,
życia,siły.Takjaksłońce,płomienieciąglenumierają”iponowniensięodradzają”
,
dlategozczasemogieńpaleniskazacząłreprezentowaćsamoogniskodomowe,
apóźniejdom,rodzinę,państwo.Świętegoognia,którypaliłsięwświątyniWesty,
jednejznajbardziejreprezentatywnychkobiecychbóstwrzymskiegoPanteonu,
miałynieprzerwaniepilnowaćjejkapłankinazywanevirginesVestales,byzapewnić
WiecznemuMiastustabilnośćorazstaćsiężywymsymbolemzarównooddania,jak
iwładzy.Niniejszyartykułjestpróbąsyntezywiedzynatematjednegoztakwielu
wcieleńognia,którewwieloletniejmisjiwestalekznalazłozupełniewyjątkowyprze-
jawnietylkonapoziomiereligijnym,aleteżpaństwowym,społecznymikulturowym.
1.Napoczątkubyłogień
Ogień,wedługstarożytnejgreckiejkoncepcjifilozoficznej
1
stanowiącyjedenzczte-
rechgłównychżywiołów,nazawszezmieniłlosyczłowieka,leczmimocorazwiększej
1
StarożytnygreckifilozofipoetaEmpedokleszAkragasbyłtwórcąteoriibytu,zgodniezktórącztery
żywioły(σtoιχεῖO)-ogień,woda,powietrzeiziemia-miaływpływaćnalosycałegostworzenia
(zob.W.Tatarkiewicz,Historiaflozofi,t.1:Filozofastarożytnaiśredniowieczna,Warszawa1981,
s.40-43).
