Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OGRANICZONAPŁODNOŚĆMĘSKA
stwoparomborykającymsięzproblememniepłodności.Wkrajachskandynawskich(np.
wwielkomiejskichośrodkachDanii)odsetekdziecipoczętychiurodzonychdziękitechni-
komzapłodnieniapozaustrojowegosięgajuż5%wszystkichurodzeń(Malchau,2013).
Zawartaw1997r.whiszpańskimmieścieOviedo"Konwencjaoochroniepraw
człowiekaigodnościistotyludzkiejwdziedziniezastosowaniabiologiiimedycyny”,
skrótowonazywana"EuropejskąKonwencjąBioetyczną”,jestpodstawowymeuropej-
skimdokumentemregulującymtrudnesprawyzpograniczaetyki,prawaimedycyny.
PodpisanaprzezPolskęw1999r.(lecznieratyfikowana)wspomnianaeuropejskaKon-
wencjaBiomedycznazOviedojednoznaczniezakazujetworzenialudzkichembrio-
nówdocelównaukowych.Zakazujerównieżselekcjonowaniazarodkówzewzględu
napłeć.WPolscepowstał(w2013r.)restrykcyjny(nieratyfikowany)projekttestów
genetycznychwypracowanyprzezzepółprof.MichałaWita,któryzezwalanatesty
genetycznenaembrionach,aletylkowtakichprzypadkach,wktórychmożnaujawnić
zagrożeniedlazdrowiawżyciupłodowym(przedurodzeniem)lubpoporodzie.Polskipro-
jektustawyniezezwalanabadaniaembrionupodkątemchoróbujawniającychsięwwie-
kudorosłym(np.rakapiersi,chorobyParkinsona),wprowadzarównieżbardzorestryk-
cyjnądefinicjęembrionu.Embrionem–maksymalniechronionymprzezprawo–byłaby
jużsamazapłodnionakomórkajajowaorazwszystkiekomórkitotipotencjalne,zktórych
(teoretycznie)mógłbypowstaćzarodekludzki.
Technikizapłodnieniapozaustrojowegowymagająizolacjiplemnikówiżeńskich
komórekjajowych,tworzeniainvitroludzkichzarodków.Wzwiązkuztymzaistniał
kontrowersyjnyproblembadańnazarodkach.Niechodzitylkoobadanianaukowe,lecz
równieżowspomnianejużtzw.badaniaprenatalneizolowanychzarodków,których
celemjestustalenieprawidłowościrozwojuzarodka.Wlistopadzie2012r.Europejski
TrybunałPrawCzłowieka–wStrasburguorzekłwarunkowo,żeprzedimplantacyjna
diagnozazarodkówmożebyćdopuszczalna(Semprich,2012).Orzeczeniedotyczy-
łoparyWłochów,osóbzdrowych,lecznosicielichorobygenetycznej.Prawowłoskie
zezwalanazapłodnieniepozaustrojowetylkoparomniepłodnymalbogdymężczyzna
cierpinaprzenoszonądrogąpłciowąchorobęzakaźną.Trybunałorzekł,żeprzyjęty
wichkrajuzakazbadaniazarodkówprzedimplantacjąwsytuacji,gdyprawotegosa-
megopaństwadopuszczaaborcjepłodówdotkniętychwadągenetycznąjestnietylko
nielogiczny,lecztakżeniezgodnyzEuropejskąKonwencjąPrawCzłowiekaiPod-
stawowychWolności.Mówiącwprost,Trybunałopowiedziałsięzadopuszczalnością
selekcjiludzkichzarodków,jakkolwiektylkowwyjątkowychwypadkach.Podsu-
mowując,Trybunałorzekł,żerodzicemająprawoskorzystaćzosiągnięćmedycyny
bymiećzdrowedziecko,cowtymwyjątkowymprzypadkuoznaczazgodęnaselekcję
zarodków.Wzasadziedotyczytorzadkichprzypadkówchoróbgenetycznychzestrony
obydwojgarodziców.
Wprowadzeniebadańpreimplantacyjnychznaczącozwiększasukcesuzyskania
prawidłowejciążyzzapłodnieńinvitrowprzypadkachwysokiegoryzykachoróbdzie-
dzicznych.Dyskutującoetyceselekcjizarodków,częstozapominasięoprzeżyciach
16
