Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Miejsce–Miasto
Máraiegodajedomyślenia.Zawierabowiempoważnezastrze-
żeniewobeclokalizującegoopisu;wszakopowiadającyzwykle
chceczynićwszystko,bywnudęniepopaść.Nietylewięcsamo
miejsce,ilejegosłownewyobrażeniebyłobypotencjalnymźród-
łemnudy.Możnanawetpostąpićkrokdalej:fascynującanieod-
zownośćmiejscastanowiącegoniezbywalnyelementwszystkiego,
cosięwydarzaicotworzymojąegzystencję,znajdujesięwdo-
tkliwejdysharmoniizjęzykiem,któryniepotrafioddaćjejzna-
czenia.Rzecztymbardziejzajmująca,żedotyczynieneutralnego
otoczenia,leczdomurodzinnego,jakmówiMárai,flwłasnego”
.
To,conajbliższe,domnajbardziejdomowyzdomowych,tym
bardziejwymykasięnaszymwysiłkomzmierzającymdodania
muwyrazu.Egzystujęflwdomu”
,czylitam,gdzieniesięgaopis;
mogęopisać,cosięwydarza,alewobecgdziemowapozostaje
bezsilna.Czynależywięczrezygnowaćztakichstarań,amoże
Máraisugeruje,żefldomwłasny”
,oilewogólejestmiejscem,to
szczególnegorodzaju.Sprawiakłopot,stawiaopór,wypowiada
posłuszeństwodomowejmowie;zatemjemurównieżtrzebawy-
powiedziećposłuszeństwo.
Obaczłonyterminufltopografia”stająsięproblematyczne.
Topo-odnosisiędonieopisywalnegolubtrudnoopisywalnego
miejsca;-grafatonewralgicznyproblemjęzykakapitulującego
przedmiejscem,nawetflwłasnym”–oilewypowiedź,poprzez
to,żenieuchronniepopadawflnudę”
,niemaskompromitować
fascynującegocharakterutego,cojestmiejscem.Możemywięcco
najwyżejmówićotopodysgrafii.Alefascynującycharakterprze-
strzennościnaszegoistnieniarzucananasswójczar(łacińskie
fascinotowłaśnieflrzucaćurok”);niedasięłatwowymknąćspod
jegowpływu.Ledwowyznawszyczytelnikowi,żenieopisze
swegodomu,Máraijednakczęstujenasdługim,podrzędnie
złożonymzdaniem:flZnajdowałsiętuponadtuzinpokojów
ołukowychsklepieniachiwszystkobyłoniezwyklewytworne;
wogrodziepluskaławśródfalfontannajakwromansowejopo-
wieści,zbarierkiprzykorytarzuzwisałynapodwórkopnące
kwiaty,nadbramąwidniałwyrzeźbionywszarympiaskowcu
rodzinnyherb(W,230)”
.Czyucieczkaprzedszczegółamiopisu
