Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
poprzezpozorowanydialog,definicjęlubpoprzedzeniemyślipojęciem
ogólnym,odwołującymsiędookreślonejdziedzinykultury(np.estety-
ki,nauki,polityki).Balowskiopróczpodaniadefinicjiproponujetakże,
abyzaobserwowaćfunkcjonowanieaforyzmuwkomunikacjijęzyko-
wej.Tradycyjnyschematkomunikacji(nadawca–komunikat–odbior-
ca)zostałzastąpionyprzezbadaczamodelem:
japiszący–tekst
tekst–jaczytający25.
Tendwustopniowymodeluwzględniapowstawaniekomunikatu
(nadawcazapisujemyśl,materializujesiętowtekście)orazjegoodbiór
(tekstiaktestetycznyuadresata).Zaproponowanymodelkomunikacji
znajdujedobrezastosowaniewaforyzmie,bowiemtaformaliteracka
uwzględniabardziejskomplikowanewarunkiprzepływukomunikacji
niżwypowiedźustna.
Balowskiprzyomawianiuproblematykiaforyzmówwprowadzatak-
żezamiastAustinowskich„aktówmowy”genremowy,któryuzu-
pełnićmadefinicjeteoretycznoliterackie26.Genreaforyzmumawięc
postać:
–chcęwampowiedziećcośbardzoważnegooX,
–sądzę,żewiecieto(amożenie),aleczęstonieuświadamiacie
sobietego,
–chcęspowodować(piszącto),żeiwyspojrzycienatotaksamo,
jakja,
–piszę:wyobraźciesobie,żepiszęY
,
–sądzę,żewiecie,żenienazywamtegowprostiznaleźliściepo-
dobieństwoXiYorazdwudzielnośćmojejwypowiedzi,
–piszętakdlatego,żechcę,żebyczytanietego,conapisałem,
zmusiłowasdomyślenia,awefekciesprawiłowamradość(za-
dowolenie)zodszukaniaukrytejmyśli27.
1111111
25Tamże,s.23.Balowskikorzystazmodelukomunikacji,jakizaproponował
J.LalewiczwKomunikacjijęzykowejiliterackiej,Wrocław1975,s.74.
26Patrzrównież:A.Wierzbicka,Genrymowy.W:Tekstizdanie,zbiórstudiówpod
red.T.DobrzyńskiejiE.Janus,Wrocław1983,s.129.Termin„genrymowy”
wywodzisięzpracMichaiłaBachtina.„Genremowy”jestdziałaniem,aniewy-
tworem,zaśjeszcześciślejmówiąc,skodyfikowanąformądziałania.
27M.Balowski,Strukturajęzykowaaforyzmów…,s.26.
21
