Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939 - 1945

Andrzej Wrzyszcz

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-227-2782-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

424

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Wrzyszcz, Andrzej. Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939 - 1945. Red. . Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008, 424 s. ISBN 978-83-227-2782-9

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Wrzyszcz, A.

T1 Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939 - 1945

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

PP Lublin

YR 2008

SN 978-83-227-2782-9

Bibliografia BibTex:

@Book{ 42781, author = "Wrzyszcz, Andrzej", editor = "", title = "Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939 - 1945", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej", year = "2008", address = "Lublin", isbn = "978-83-227-2782-9" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Wrzyszcz, Andrzej

ED -

TI - Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939 - 1945

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

CY - Lublin

PY - 2008

SN - 978-83-227-2782-9

ER -

Netografia (standard APA):

Wrzyszcz, Andrzej. Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939 - 1945 [baza danych online] Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008 [dostęp: 05 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/okupacyjne-sadownictwo-niemieckie-w-generalnym-gubernatorstwie-1939---andrzej-wrzyszcz-42781.

sądownictwo, okupacyjne sądownictwo niemieckie, resort sprawiedliwości, przepisy obowiązujące w GG, sądownictwo policyjne, procedury

W niniejszej pracy autor szeroko omówił problematykę okupacyjnego sądownictwa niemieckiego w Generalnym Gubernatorstwie w latach 1939–1945. Zajął się nie tylko strukturami sądów, prokuratur, adwokatury, notariatu, ale także organizacją admin...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-227-2782-9

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Rok wydania:

2008

Liczba stron:

424

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wykaz skrótów8
1. Obszar badawczy i cele pracy10
Wstęp10
2. Literatura i baza źródłowa17
2.1. Literatura17
2.2. Źródła23
3. Konstrukcja pracy30
1. Sądownictwo niemieckie na zajętych ziemiach polskich w okresie zarządu wojskowego (1 IX - 25 X 1939 r.)33
Rozdział I Model sądownictwa okupacyjnego w Generalnym Gubernatorstwie33
1.1. Sądy wojskowe33
1.2. Sądownictwo policyjne38
1.3. Sądy specjalne40
2. Utworzenie systemu sądownictwa okupacyjnego wGG56
2.1. Uwagi wprowadzające56
2.2. Sądy policyjne w GG62
2.2.1. Jednolite policyjne sądy doraźne w GG62
2.2.2. Sądy SS i policji72
2.3. Niemieckie sądy wojskowe75
2.4. Organy podległe resortowi sprawiedliwości GG78
2.4.1. Tworzenie administracji sprawiedliwości78
2.4.2. Struktura sądów specjalnych i prokuratury80
2.4.3. Struktura sądów niemieckich i wyższych sądów niemieckich89
2.4.4. Organizacja sądownictwa polskiego (nieniemieckiego)98
2.5. Adwokatura i notariat112
1. Kompetencje sądów specjalnych i prokuratury127
Rozdział II Niemieckie sądownictwo karne w Generalnym Gubernatorstwie127
1.1. Podstawy ogólne127
1.2. Stała właściwość rzeczowa sądów specjalnych131
1.3. Przestępstwa ścigane przy udziale organów administracji135
1.4. Sprawy przejmowane z postępowania karno-administracyjnego139
1.5. Sprawy przejmowane od sądownictwa doraźnego143
2. Właściwość sądów niemieckich i wyższych sądów niemieckich w sprawach karnych145
3. Zasady stosowania pomocy prawnej w sprawach karnych149
3.1. Pomoc prawna między organami resortu sprawiedliwości GG a Rzeszą i sądownictwem niemieckim w Protektoracie Czech i Moraw149
3.2. Inne formy pomocy prawnej w sprawach karnych153
3.3. Zmiana zasad funkcjonowania rejestrów skazanych154
4. Zasady i przebieg postępowania przed sądami w niemieckim sądownictwie karnym156
4.1. Uwagi wprowadzające156
4.2. Uregulowanie podstawowych zasad procedury karnej w GG w pierwszych miesiącach okupacji157
4.3. „Prawo powielaczowe" tworzone przez organy administracji sprawiedliwości wGG161
4.4. „Uproszczenie" i zaostrzenie procedury karnej w sądownictwie niemieckim w ostatnich latach okupacji174
5. Wybrane aspekty funkcjonowania niemieckiego sądownictwa karnego w GG181
5.1. Funkcjonowanie niemieckiego sądownictwa karnego w relacjach administracji okupacyjnej181
5.1.1. Relacje Wydziału Sprawiedliwości w Urzędzie Generalnego Gubernatora181
5.1.2. Sprawozdania z dystryktu radomskiego182
5.1.3. Dane z dystryktu krakowskiego187
5.1.4. Sprawozdania z dystryktu warszawskiego187
5.2. Ocena funkcjonowania niemieckiego sądownictwa karnego w konspiracyjnych publikacjach Polskiego Państwa Podziemnego191
5.3. Praktyka funkcjonowania niemieckiego sądownictwa karnego w świetle współczesnych badań history cznoprawnych192
6. Prawo łaski wGG201
6.1. Zasady stosowania prawa łaski w latach 1939-1941201
6.2. Zmiany w procedurze stosowania prawa łaski w latach 1941-1942206
6.3. Wybrane aspekty praktyki stosowania prawa łaski w GG209
1. Właściwość sądów niemieckich i wyższych sądów niemieckich w sprawach cywilnych214
Rozdział III Niemieckie sądownictwo cywilne w Generalnym Gubernatorstwie214
1.1. Uregulowanie podstaw właściwości sądownictwa niemieckiego w sprawach cywilnych214
1.2. Zmiany zakresu właściwości w trakcie okupacji217
1.2.1. Problemy z ustalaniem właściwości osobowej217
1.2.2. Sprawy małżeńskie i rodzinne223
1.2.3. Sprawy rejestrowe i hipoteczne (obrót nieruchomościami)228
1.2.4. Inne przykłady rozszerzania właściwości sądownictwa niemieckiego233
2. Zasady stosowania pomocy prawnej w sprawach cywilnych237
2.1. Pomoc prawna w sprawach cywilnych między Rzeszą i sądownictwem niemieckim w Protektoracie Czech i Moraw237
1.2.5. Ograniczenie właściwości rzeczowej sądownictwa niemieckiego w 1943 roku237
2.2. Pomoc prawna w sprawach cywilnych w relacjach międzypaństwowych240
2.3. Zasady stosowania pomocy prawnej w sprawach cywilnych między organami resortu sprawiedliwości GG a obszarami okupowanymi przez III Rzeszę w Europie Środkowej i Wschodniej241
2.4. Pomoc prawna w sprawach cywilnych w praktyce funkcjonowania sądownictwa niemieckiego wGG243
3. Zasady i przebieg postępowania przed sądami w obrębie niemieckiego sądownictwa cywilnego244
3.1. Uregulowanie podstawowych zasad procedury cywilnej w GG w pierwszych miesiącach okupacji244
3.2. Rozbudowa przepisów proceduralnych w latach 1940-1942245
3.3. Rola organów administracji sprawiedliwości i sądów w ujednolicaniu zasad postępowania w sprawach cywilnych249
3.4. Uproszczenie przepisów proceduralnych w niemieckim sądownictwie cywilnym w ostatnich latach okupacji251
4. Wybrane aspekty praktyki funkcjonowania niemieckiego sądownictwa cywilnego253
4.1. Funkcjonowanie niemieckiego sądownictwa cywilnego w relacjach administracji okupacyjnej253
4.1.1. Sprawozdania z dystryktu radomskiego253
4.1.2. Relacje z dystryktu warszawskiego255
4.2. Praktyka funkcjonowania niemieckiego sądownictwa cywilnego w świetle współczesnych badań historycznoprawnych258
1. Uwagi wprowadzające265
Rozdział IV Administracja resortu sprawiedliwości w Generalnym Gubernatorstwie265
2. Polityka kadrowa i stan zatrudnienia w resorcie sprawiedliwości GG268
2.1. Podstawy prawne polityki personalnej w resorcie sprawiedliwości268
2.2. Rekrutacja kadry i stan zatrudnienia w resorcie sprawiedliwości270
3. Administracja centralna resortu sprawiedliwości GG278
3.1. Organizacja, struktura wewnętrzna i obsada kadrowa Wydziału Sprawiedliwości w Urzędzie Generalnego Gubernatora (Głównego Wydziału Sprawiedliwości w Rządzie GG)278
3.1.1. Wydział Sprawiedliwości w Urzędzie Generalnego Gubernatora278
3.1.2. Organizacja i obsada kadrowa Głównego Wydziału Sprawiedliwości281
3.1.3. Charakterystyka personalna urzędników Głównego Wydziału Sprawiedliwości286
3.2. Zakres kompetencji kierownika resortu sprawiedliwości289
3.2.1 Wydawanie przepisów wykonawczych289
3.2.2. Bezpośrednia zwierzchność nad organami należącymi do resortu sprawiedliwości (wytyczne, okólniki, narady)292
3.2.3. Koordynowanie kontaktów z podmiotami usytuowanymi poza resortem sprawiedliwości294
4. Administracja lokalna resortu sprawiedliwości GG301
4.1. Uwagi wstępne301
4.2. Organizacja i obsada kadrowa wydziałów sprawiedliwości w dystryktach302
4.2.1. Dystrykt radomski302
4.2.2. Dystrykt warszawski305
4.2.3. Dystrykt lubelski305
4.2.4. Dystrykt krakowski307
4.2.5. Dystrykt Galicja309
4.3. Praktyka funkcjonowania lokalnej administracji resortu sprawiedliwości311
5. Bezpośrednia zwierzchność gubernatora generalnego nad resortem sprawiedliwości GG319
6. Zwierzchność szefów dystryktów nad organami resortu sprawiedliwości GG322
7. Kompetencje administracyjne kierowników organów resortu sprawiedliwości GG323
8. Inne kompetencje resortu sprawiedliwości GG329
8.1. Urząd Patentowy329
8.2. Komisarz do spraw majątku wrogich państw334
8.3. Nadzór resortu sprawiedliwości nad więziennictwem335
1. Podstawy ogólne systemu prawa obowiązującego wGG338
Rozdział V Prawo stosowane w sądownictwie niemieckim w Generalnym Gubernatorstwie338
1.1. Zakres mocy obowiązującej polskiego prawa przedwojennego338
1.2. Kompetencje ustawodawcze organów Rzeszy w stosunku do G G341
2. System stanowienia prawa w GG346
2.1. Podmioty stanowiące prawo wGG346
2.2. Wydział Ustawodawstwa (Urząd Ustawodawczy)348
2.3. Urzędowe publikatory354
2.4. Cechy charakterystyczne systemu prawa wprowadzonego przez okupantów w GG359
2.4.1. Zakres ilościowy ustawodawstwa okupacyjnego w GG359
2.4.2. Zakres merytoryczny ustawodawstwa okupacyjnego w GG360
2.4.3. Rasistowskie ustawodawstwo dla ludności żydowskiej362
2.4.4. Odrębności ustawodawcze dla dystryktu Galicja366
3. Przepisy prawne stosowane w orzecznictwie sądownictwa niemieckiego w GG370
3.1. Uwagi wstępne370
3.2. Prawo karne materialne stosowane w sądownictwie niemieckim w GG373
3.3. Prawo cywilne materialne stosowane w sądownictwie niemieckim w GG377
3.4. Podsumowanie377
Uwagi końcowe385
1. Źródła406
Wykaz źródeł i literatury406
1.1. Źródła archiwalne406
1.2. Źródła drukowane408
2. Literatura409
Spis tabel417
Wykaz tabel i dokumentów źródłowych417
Spis dokumentów źródłowych418
Indeks nazwisk419

Model

sądownictwa

okupacyjnego

Generalnym

Gubernatorstwie

Naziemiachpolskichwczasiewojnypodstawąfunkcjonowanianiemiec-

kichsądówspecjalnychbyłorozporządzenienaczelnegodowódcywojsklądo-

wychWaltheravonBrauchitschaz5IX1939r.32Sądytetraktowanebyłyjako

powszechneorganywymiarusprawiedliwościwrozumieniu§3ust.2-3roz-

porządzeniaowojskowympostępowaniukarnymz17VIII1938r.Trzebajed-

nakpodkreślić,żeutworzeniesądówspecjalnychniebyłozwiązanezreakcją

władzniemieckichnajakieśwydarzeniazpierwszychdniwalk.Decyzjaoich

powołaniuzapadłabowiemjeszczeprzedwybuchemwojny,wejściewżycie

rozporządzeniaustalonona1IX1939r.,mimożevonBrauchitschpodpisałje

5IX,adziennikrozporządzeńwydrukowanodopiero11IX.33A.Konieczny

wypunktowałodrębnościmiędzykompetencjamisądówspecjalnychtworzo-

nychpo5IXnazajętychziemiachpolskichafunkcjonującymidotychczas

wRzeszysądamispecjalnymi:

„1.Prokuratura(oskarżycielpubliczny)dysponujeswobodnymprawem

wnoszeniaaktówoskarżeniadosąduspecjalnegowewszystkichprzypadkach,

wktórychszczególnewzględyprzemawiałyzaprzyjęciemtejwłaśnieformy

ścigania(zasadaoportunizmuścigania),lubgdydowódcaarmiiwydałodpo-

wiedniezalecenia;sformułowanawtensposóbwłaściwośćrzeczowanieogra-

niczałajednakzakresuobowiązywania§2rozporządzeniaproceduralnegoz17

VIII1938r.(KStVO);2.Sądyspecjalnenaziemiachpolskichnieposiadały

prawaprzekazywaniaoddanychimsprawdopostępowaniaprzedsądamipo-

wszechnymi;3.Jeżeliprokuraturalubwładzewojskowezrezygnowałyzwnie-

sieniasprawydosąduspecjalnego,wówczasściganiemiałosięnadalodbywać

przeddotychczasowymisądamikarnymi.Rozporządzenieustalałowreszcie,że

członkowiesądówspecjalnychorazprzedstawicieleprokuraturyzostanąnomi-

nowaniprzezministrasprawiedliwości."34

SądyspecjalnezostaływłączonedosystemuokupacyjnegoWehrmachtu

jakoorganyfunkcjonującewramachzarząducywilnego.Sprawującynajwyż-

sząwładzęnaczelnydowódcawojsklądowychgen.vonBrauchitschprzekazał

swojeuprawnieniadowódcomposzczególnycharmii.Uichbokudziałalisze-

fowiezarządówcywilnych,którzytworzyliadministracjęinadzorowalisądow-

nictwonaobszarachzajętychprzezposzczególnearmie.Naprzykładwurzę-

dzieSzefaZarząduCywilnego8.Armiiwyodrębniono9wydziałów,awśród

nichwydziałsprawiedliwości(Justizverwaltung).35Funkcjeszefówzarządów

Rozporządzenieosądachwyjątkowychnaokupowanychobszarachpolskichz5września

1939r.,Dz.ROP1939,nr1,s.2,

Tamże,§6;A.Konieczny,Podrządami...,s.86,90.

A.Konieczny,Podrządami...,s.86.

Cz.Madajczyk,Polityka...,t.I,s.50-52;M.Cygański,ChefderZivilverwaltung

beimArmee-Oberkommando8ipozostałeponimakta,„Archeion"1959,t.XXXI,s.58.

Brak wyników

Okupacyjne sądownictwo niemieckie w Generalnym Gubernatorstwie 1939 - 1945

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra