Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWA
OcenaefektówreformemerytalnychwprowadzonychnaprzełomieXXiXXI
wiekuwwielukrajachwymagaczasu.Jednymzimpulsówdozmianwsystemach
emerytalnychbyłopublikowanyw1994rokusłynnyraportBankuŚwiatowego
„AvertingtheOld-AgeCrisis-PoliciestoProtecttheOldandPromoteGrowth”.
Jednązgłównychideipromowanychwtymraporciebyłozastąpienietradycyjnych
systemówemerytalnych,opartychnarepartycji(umowiepokoleniowej,zwanej
wskróciePAYG),systemamiwielofilarowymi.Każdyfilarodgrywaodrębnąrolę
iskładająsięonerazemnatrzypodstawowezałożeniasystemówemerytalnych:1)
wygładzaniekonsumpcji(usprawnianiecykluplanowaniafinansowego),2)zabez-
pieczanieprzedryzykiemubóstwanastarość,3)rozkładanieryzykamakroekono-
micznegozpokolenianapokolenie.Wielofilarowabudowasystemówemerytal-
nychpromowanawprzedmiotowymraporcierozumianabyładefactojakoczę-
ściowalubcałkowitaprywatyzacjapublicznychsystemówemerytalnychorazuzu-
pełnienieichprzezdodatkowesystemy(zakładowelubindywidualneoszczędności
emerytalne).Wprowadzeniedopublicznychsystemówemerytalnychobowiązko-
wychsegmentówczyteżfilarówfinansowanychkapitałowostanowićmiałoodpo-
wiedźnapostępującywwiększościpaństwświataprocesdemograficznegostarze-
niasięspołeczeństwa,wwynikuktóregozmniejszasięliczebnośćpokoleniapracu-
jącego(wstosunkudopokoleniaosóbwwiekuemerytalnym).Tegotypurozwią-
zania,wzorowanem.in.naczęściowejlubcałkowitejprywatyzacjisystemóweme-
rytalnychwkrajachAmerykiŁacińskiej(m.in.wChile),autorzyraportuBanku
Światowegozalecalikrajompostsocjalistycznym.Opróczzapewnieniadługofalo-
wejstabilnościfinansowejsystemówemerytalnychmiałyonewspomagaćrozwój
rynkukapitałowegoiwzrostgospodarczy.
Prywatyzacjasystemówemerytalnych,którarozpoczęłasięjakolokalnaten-
dencjawkrajachAmerykiŁacińskiejiCentralnejorazEuropyWschodniejwla-
tach90.XXw.,wpoważnymstopniuwpłynęłanadebatęozalecanychkierunkach
reformemerytalnychwWielkiejBrytaniiiwinnychpaństwachświata.
Globalnykryzysfinansowyigospodarczyzapoczątkowanyw2008r.wUSA
powstrzymał,przynamniejczęściowo,dążeniedoprywatyzacjipublicznychsyste-
mówemerytalnych.Cowięcej,wwielukrajachpostsocjalistycznychnastąpiła
częściowalubcałkowitaredukcjafilarufinansowanegokapitałowo(funduszyeme-
rytalnych)ipowrótdofinansowaniarepartycyjnego(PAYG).Równieżmniejra-
dykalnereformyocharakterzeparametrycznym,aniesystemowym,wkrajach
„starej”UniiEuropejskiejniezawszeprzynosiłyzamierzonerezultaty.Globalny
kryzyswpłynąłnegatywnienastanoszczędnościemerytalnychtakżewdodatko-
wychiuzupełniającychsystemachemertytalnych,choćsiłajegooddziaływania
byłazróżnicowanawżnychpaństwach.Okazałosięzatem,żenietylkodemo-
grafia(starzeniesiępopulacji),aletakżetrudnedoprzewidzeniaturbulencjena
rynkachfinansowychmogąstanowićpoważnezagrożeniedlastabilnościfinanso-