Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Rutkowski,K.Skowronek,Onomastycznaanalizadyskursu
funkcjonalnieskładnikiem.Wkażdymdyskursienastępujeukierunkowaneprzedsta-
wienierzeczywistości.Pojawieniesięnazwwłasnychnapoziomieleksykalnymtekstów
współtworzyówprocesselektywnegoopisuotaczającegoświata.
Użycienazwwwypowiedziachpredykatywnychsprawia,żeniosąonewsobie
wiązkęcechinformacyjnych.Wokreślonymkontekściezdaniowymnabierająswoistego
znaczenia,jakimjestnbagaż”sensównaddanych,niekiedyutrwalonychwspołecznej,
ogólnejwiedzy,wspólnejdlaodbiorcyinadawcytekstu.Ztegoteżpowodunazwapo-
jawiającasięwkonkretnejwypowiedzimoże,tracąc-przynajmniejczęściowo-swoją
prymarnąfunkcjęidentyfikacyjną,zyskiwaćjednocześnienowetreściiznaczenia,
dodatkowewartości,pełnićrole,którychcharakteruniesposóbsprowadzićdopro-
blematykiwyłączniejęzykowej.Silneuwarunkowaniakontekstualne(zdaniowe,tek-
stowe)wpołączeniuzpotoczną,zdroworozsądkowąwiedząnatematobiektówczęsto
generująnietrwałe,leczzaskakującezłożonościąiróżnorodnościąznaczeniatychnazw.
Nominapropriamogąwięcwtensposóbuzyskiwaćjednorazowe,aniekiedy-względ-
niestabilnesensy.Ujawniasiętymsamymichzdolnośćdoczęściowej(rzadziej-cał-
kowitej)apelatywizacji.
Nazwawłasnaużytawwypowiedzipredykatywnejmanietylkopotencjalnązdolność
doopisywaniarzeczywistości.Możetakżewspółorganizowaćaktymowy.Odpowiedni
kontekstzdaniowygenerujebowiemlubuwydatniapewnewłaściwościpragmatyczne
nazwy.Niekiedyteżwspółtworzyonatokprzekazu,poprzez-międzyinnymi-odpo-
wiednieswojeusytuowaniewobrębiewywodu(np.umieszczenienapoczątkulubna
końcuwypowiedzi).Wykładnikamipełnionychfaktycznienatychtrzechpoziomach
funkcjinazwywtekściesąnp.jejwłaściwościgramatyczne(por.Eggins,Martin2001:
157,162-163).Podkreślićtrzeba,żenazwawłasnarzadkopełniktórąśzwymienionych
tufunkcjisamodzielnie,dlategoteżniezbędnejestuwzględnienieszerokiegokontekstu
słownegoipozasłownego.
Przedstawionepowyżejtezysąnatyleogólne,żezdająsiędotyczyćsposobufunk-
cjonowanianazwwłasnychimetodichbadaniazasadniczowkażdejodmianiedyskursu.
Każdorazowojednak,analizującnominapropriawkonkretnymtypiedyskursu,warto
uwzględnićteelementy,któretworząjegospecyfikę,odróżniającgojednocześnieod
innychrodzajówwypowiedzi.Wsposóbszczególnydotyczytopoziomufunkcjonalnego.
Interesujenaswięcuwikłanietekstuwnajrozmaitszejegoceleistrategie,gatunekiformę,
jakieonreprezentuje,mniejlubbardziejskomplikowanerelacjenadawczo-odbiorcze,
tło(czas,miejsceiokoliczności)-takróżneprzecieżwróżnychtypachwypowiedzi.
Konsekwencjątegomożebyćświadomywybórodpowiedniejmetodypracywybranej
wśródwielupropozycjiwspółczesnegojęzykoznawstwa.
Przykładowo,czynnikamiznaczącowpływającyminazakres,formęifunkcję
onimówwtzw.prasiekobiecejsąprzedewszystkimspecyfikamasowegokomuniko-
waniaorazpodstawowecechykulturypopularnej(m.in.multikulturalizmipostawa
konsumpcyjna)(Skowronek2001:32-34,57-60;por.teżrozdziały8,10).Stądteż
wybórokreślonejmetodyichbadania,którąmożnaogólnieokreślićjakospołeczną
analizędyskursu(por.vanDijk2001:31-32).Rozważajączkoleistatusnazwwłasnych
8
