Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
SAMORZĄDWPRUSACHPOLSKICHWCZASACHNOWOŻYTNYCH
czyliszlachty,duchowieństwa,mieszczanichłopów.Narodempolitycz-
nym,awięcstanem,którywpełnikorzystałzprawpolitycznych,była
szlachta.Podobnąpozycjęmiałowyższeduchowieństwo,czylibiskupi.
Mieszczaństwowielkichmiastpruskich-Torunia,ElblągaiGdańska-
korzystałoztychuprawnieńwpełnymtegosłowaznaczeniu,natomiast
małemiastapruskiewznaczniemniejszymstopniu.Natomiastnajlicz-
niejszystan-chłopi-bylinieomalpozbawienitychpraw.Systempo-
litycznyopierałsiętutajnadualizmiewładzy(monarchiamixta)-król
polskizjednejstrony,astanypruskiezdrugiej.Takastrukturaspołeczna
isystempolitycznywPrusachKrólewskichprzetrwałydomomentuich
wcieleniadoKrólestwaPruskiegoprzezFryderykaIIwroku1772,aTo-
runiaiGdańskaw1793.Pamiętajmy,iżprawaobywatelskiewiążąsię
dopierozKodeksemNapoleona.Zastąpieniezasadyprzynależnoścista-
nowejcenzusemmajątkowymprzyuzyskiwaniuprawwyborczychbyło
dziełemdopieroXIXstulecia.Natomiastkobietywniektórychkrajach
europejskichuzyskałyczynneibierneprawowyborczeniedawno,bo
wXXw.Samorządnośćprowincjipruskiejtworzyłynastępująceinsty-
tucje:sejmikgeneralny,administracja,sądy,samorządymiejskieisamo-
rządywiejskie.Częstoichsamodzielnośćbyłaograniczonaprzezwładzę
królewską,zwłaszczadotyczyłotoadministracji,którapowinnabyćin-
stytucjąpodległącentralnymorganompaństwa.
47
SEJMIK(SEJM)PRUSKI
Sejmikpruskiwywodziłsięzezjazdówstanówpruskich.Dopoczątku
XVw.rządywPrusachspoczywaływyłączniewrękachzakonukrzyżac-
kiego,którywszczytowymokresierozwojuliczyłnajwyżej1000,apod
koniecswoichrządówzaledwieokoło60zakonników.Poklęscegrun-
waldzkiejw1410r.wielcymistrzowiemusielizwracaćsiędospołeczeń-
stwapruskiegoopodatkiistądzmuszenibylizapraszaćnazjazdystany
pruskie.Równocześnierosłyambicjepolitycznestanówpruskich,któ-
rewroku1440zawiązałyZwiązekPruski.Posiadającpoważnypotencjał
ekonomiczny,trudnobyłoimsiępogodzićztym,żewładzapolitycz-
nawkrajuznajdujesięwdyspozycjioderwanejodspołeczeństwakasty.
Zakonnicyniemoglimiećprzecieżrodzin.Ostateczniedoszłowlatach
1454-1466dozwycięskiejwojnystanówpruskichiPolskizzakonem
