Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.3.1.OCENASAMODZIELNOŚCIWZAKRESIEPODSTAWOWYCH
CZYNNOŚCICODZIENNEGOŻYCIA
Wceluocenysamodzielnościwzakresiepodstawowychczynnościżycia
codziennegojakdotychczasopracowanokilkanaścieskal,którychpierwo-
wzoremjestskalaActivitiesofDailyLiving(ADL)Katzazawierającapytania
osamodzielnośćwzakresiewykonywaniasześciuczynności:
•kąpielicałegociała(podnatryskiemlubwwannie);
•ubieraniasięirozbierania;
•korzystaniaztoalety;
•wstawaniazłóżkaiprzemieszczaniasięnafotel;
•kontrolowaniawydalaniamoczuistolca;
•samodzielnegospożywaniaposiłków.
Zakażdączynnośćwprzypadkusamodzielnościprzyznawanyjest1punkt,
aprzyjejbraku-0punktów.Wynik:
•5-6punktówoznaczasamodzielnośćbadanejosoby;
•3-4punktów-umiarkowanąniesamodzielność;
•2-0punktów-całkowitązależnośćodinnychosób.
Katzwykazał,żekolejnośćutratyzdolnościdowykonaniawymie-
nionychczynnościjestnieprzypadkowa-wynikaonazestopnia
skomplikowaniatychzadań.Dzieckorozwijasię,uczącsiękolejnosięganiapo
pokarmiwkładaniadobuzi(wwieku3-4miesięcy),kontrolidefekacji(już
od6.miesiąca,gdyprzyjmujepozycjęsiedzącą),wstawaniaisiadania(9mie-
sięcy),chodzenia(12miesięcy),czynnościhigienicznych(2-3lata),ubierania
się(3lata),samodzielnejkąpieli(3-4lata).Okazałosię,żeuosóbstarszych
degradacjatychumiejętnościnastępujewodwrotnymkierunku.Tospostrze-
żeniemaznaczeniefundamentalnedlazrozumieniazasadnościwykonywania
ocenyADLwcelachdiagnostycznychorazwykorzystaniajejdoprognozowa-
niadalszejdeterioracjiwzakresiesamodzielności.
Osoba,któradotejporyniemiałaproblemówzkąpielą,aobecniezgłasza
potrzebępomocywtymzakresie,wchodzinaścieżkęutratysamodzielności.
Tainformacjajestbardzoważnadlapacjentairodziny,ponieważsygnali-
zujepilnąkoniecznośćpodjęciadziałańzapobiegawczych(tj.zwiększenia
aktywnościfizycznejlubskierowanianarehabilitację)wceluutrzymania
samodzielnościsenioraijegoautonomiiwżyciucodziennym.Jednocześnie
pozwalarodzinienaprzygotowanieplanuopiekiwraziezmniejszaniasię
42
CZĘŚĆI.ZAŁOŻENIAORGANIZACYJNEOPIEKIDŁUGOTERMINOWEJ...