Opieka farmaceutyczna w codziennej praktyce

Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska, Magdalena Makarewicz-Wujec

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-23059-3

DOI:

https://doi.org/10.53271/2023.021

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

394

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Opieka farmaceutyczna w codziennej praktyce. Red. Kozłowska-Wojciechowska, Małgorzata; Makarewicz-Wujec, Magdalena . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2023, 394 s. ISBN 978-83-01-23059-3, doi: https://doi.org/10.53271/2023.021

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Kozłowska-Wojciechowska, M.

A2 Makarewicz-Wujec, M.

T1 Opieka farmaceutyczna w codziennej praktyce

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2023

SN 978-83-01-23059-3

DOI https://doi.org/10.53271/2023.021

Bibliografia BibTex:

@Book{ 290438, author = "", editor = "Kozłowska-Wojciechowska, Małgorzata and Makarewicz-Wujec, Magdalena", title = "Opieka farmaceutyczna w codziennej praktyce", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2023", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-23059-3", doi = "https://doi.org/10.53271/2023.021" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Kozłowska-Wojciechowska, Małgorzata

ED - Makarewicz-Wujec, Magdalena

TI - Opieka farmaceutyczna w codziennej praktyce

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2023

SN - 978-83-01-23059-3

ER -

DOI - https://doi.org/10.53271/2023.021

Netografia (standard APA):

. Red. Kozłowska-Wojciechowska, Małgorzata; Makarewicz-Wujec, Magdalena. Opieka farmaceutyczna w codziennej praktyce [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2023 [dostęp: 06 09 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/opieka-farmaceutyczna-w-codziennej-praktyce-malgorzata-kozlowska-290438. doi: https://doi.org/10.53271/2023.021

edukacja zdrowotna, komunikacja z pacjentem, opieka farmaceutyczna, pacjent z chorobami przewlekłymi, farmacja w pandemii

Publikacja Opieka farmaceutyczna w codziennej praktyce została przygotowana przez zespół wybitnych specjalistów pod redakcją prof. dr hab. Małgorzaty Kozłowskiej-Wojciechowskiej oraz dr hab. Magdaleny Makarewicz-Wujec. Monografia stanowi kompendiu...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-23059-3

DOI:

https://doi.org/10.53271/2023.021

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2023

Liczba stron:

394

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

1.1. Opieka farmaceutyczna jako świadczenie zdrowotne – Agnieszka ZIMMERMANN18
1. Opieka farmaceutyczna w praktyce18
1.2. Prawa pacjenta objętego opieką farmaceutyczną – Agnieszka ZIMMERMANN21
1.3. Dokumentowanie opieki farmaceutycznej – Agnieszka SKOWRON, Justyna DYMEK26
1.3.1. Definicja i cele dokumentowania opieki farmaceutycznej27
1.3.2. Dane demograficzne i dane o stanie zdrowia pacjenta27
1.3.3. Dokumentacja działań z zakresu opieki farmaceutycznej33
1.4. Nauczanie opieki farmaceutycznej – Małgorzata SZNITOWSKA36
1.5. Problemy lekowe – Edyta CZEPIELEWSKA48
1.5.1. Definicja i rodzaje problemów lekowych48
1.5.2. Rozwiązywanie problemów lekowych48
1.6. Przestrzeganie zaleceń terapeutycznych – Anna M. DWORAKOWSKA56
1.7. Zgłaszanie niepożądanych działań leków – Agata MACIEJCZYK61
1.7.1. Trochę historii62
1.7.2. Dlaczego zgłaszanie ndl jest konieczne?62
1.7.3. Zgłaszanie ndl powinność czy obowiązek prawny?63
1.7.4. Podstawowe definicje64
1.7.5. Co i jak zgłaszać?65
1.7.6. Co to jest minimum informacji?66
1.7.7. Zgłoszenia przekazywane przez pacjentów67
1.7.8. Co się dzieje dalej ze zgłoszeniami?68
1.7.9. Ocena związku przyczynowo-skutkowego między lekiem a reakcją68
1.7.10. Jak wykorzystywane są dane ze zgłaszania ndl?69
2.1. Komunikacja farmaceuty z pacjentem – Małgorzata GUZOWSKA72
2. Podstawy prowadzenia opieki farmaceutycznej72
2.1.1. Przychodzi pacjent do farmaceuty73
2.1.2. Zakłócenia komunikacji76
2.1.3. Trochę technik – pytania78
2.1.4. Podsumowanie: co sprzyja komunikacji?79
2.2. Komunikacja między pracownikami ochrony zdrowia – Małgorzata GUZOWSKA80
2.2.1. Tożsamość zawodowa farmaceutów81
2.2.2. Komunikujmy się81
2.2.3. Pozycje percepcyjne84
2.2.4. Podsumowanie85
2.3. Recepta kontynuowana – element opieki farmaceutycznej – Mariola DROZD, Bożena KAROLEWICZ86
2.4. Modele prowadzenia wywiadu i konsultacji pacjenta – Anna M. DWORAKOWSKA95
2.4.1. Model Calgary-Cambridge95
2.4.2. Model Neighboura97
2.4.3. Model BARD97
2.4.4. Konteksty konsultacji farmaceuty98
2.5. Konsultacja farmaceutyczna – Bożena KAROLEWICZ, Mariola DROZD99
2.5.1. Etapy konsultacji102
2.6. Przegląd lekowy – Edyta CZEPIELEWSKA116
2.6.1. Definicja, typy i cele przeglądu lekowego116
2.6.2. Wybór pacjentów118
2.6.3. Proces przeglądu lekowego119
2.6.4. Dokumentacja przeglądu lekowego121
2.7. Indywidualny plan opieki farmaceutycznej – Anna M. DWORAKOWSKA122
2.7.1. Wywiad medyczny i społeczny123
2.7.2. Przegląd lekowy124
2.7.3. Konsultacja kontrolna126
3.1. Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia – jak skutecznie prowadzić w aptece – Małgorzata KOZŁOWSKA-WOJCIECHOWSKA130
3. Profilaktyka i edukacja zdrowotna jako element opieki farmaceutycznej130
3.2. Spersonalizowana profilaktyka chorób układu sercowo-naczyniowego – Marek NARUSZEWICZ136
3.2.1. Czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego136
3.2.2. Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego w praktyce145
3.2.3. Zespół metaboliczny jako zespół czynników ryzyka chorób układu krążenia i cukrzycy typu 2147
3.2.4. Grupy docelowe profilaktyki i jej cele148
3.2.5. Zalecenia dotyczące stylu życia150
3.3. Styl życia: sposób żywienia i aktywność fizyczna jako podstawa profilaktyki wczesnej i pierwotnej chorób układu krążenia – Magdalena MAKAREWICZ-WUJEC152
3.3.1. Dieta a choroby układu krążenia153
3.3.2. Aktywność fizyczna a choroby układu krążenia156
3.4. Badania diagnostyczne w aptece jako element profilaktyki pierwotnej i wtórnej – Magdalena MAKAREWICZ-WUJEC160
3.4.1. Badania antropometryczne160
3.4.2. Badania biochemiczne162
3.4.3. Pomiary ciśnienia tętniczego i tętna163
3.4.4. Pomiar saturacji i tętna z wykorzystaniem pulsoksymetru164
3.5. Profilaktyka chorób nowotworowych – Anna M. BADOWSKA-KOZAKIEWICZ, Marta FUDALEJ, Michał P. BUDZIK, Andrzej DEPTAŁA166
3.5.1. Rola profilaktyki w zwalczaniu chorób nowotworowych166
3.5.2. Związek czynników kancerogennych z rozwojem chorób nowotworowych167
3.5.3. Ogólne założenia i rodzaje badań przesiewowych w onkologii169
3.6. Szczepienia w aptece – Justyna JURKOWSKA, Edyta CZEPIELEWSKA175
3.6.1. Szczepionki przeciwko COVID-19 i grypie177
3.6.2. Odpowiedź komórkowa178
3.6.3. Promocja szczepień179
3.6.4. Postępowanie w czasie kwalifikacji do szczepienia przeciwko COVID-19 i grypie180
3.6.5. Postępowanie w czasie anafilaksji184
3.6.6. Zasady wykonywania iniekcji185
4.1. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem pediatrycznym – Magdalena STOLARCZYK190
4.1.1. Charakterystyka pacjenta pediatrycznego190
4. Opieka farmaceutyczna w różnych stanach fizjologicznych190
4.1.2. Doradzanie w drobnych dolegliwościach194
4.2. Opieka farmaceutyczna nad kobietą ciężarną – Magdalena STOLARCZYK204
4.2.1. Farmakoterapia w ciąży204
4.2.2. Doradzanie w dolegliwościach w okresie ciąży213
4.2.3. Suplementacja w okresie ciąży220
4.3. Opieka farmaceutyczna nad kobietą karmiącą piersią – Magdalena STOLARCZYK224
4.3.1. Karmienie piersią – najważniejsze informacje224
4.3.2. Farmakoterapia w okresie laktacji228
4.3.3. Doradzanie w drobnych dolegliwościach w okresie laktacji235
4.3.4. Suplementacja w okresie laktacji241
4.3.5. Rozwiązywanie problemów laktacyjnych242
4.4. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem w starszym wieku – Agnieszka MOSZCZYŃSKI, Edyta CZEPIELEWSKA250
4.4.1. Charakterystyka pacjenta w starszym wieku250
4.4.2. Specyfika wywiadu z pacjentem geriatrycznym257
4.4.3. Najczęściej występujące problemy lekowe oraz leki potencjalnie niewłaściwe u osób starszych259
5. Opieka farmaceutyczna w pandemii – Joanna OBERSKA, Anna M. DWORAKOWSKA268
5.1. Profilaktyka infekcji COVID-19273
5.1.1. Higiena rąk i maski na twarz274
5.1.2. Dystansowanie społeczne274
5.1.3. Testowanie i ustalanie kontaktów zakaźnych275
5.1.4. Szczepienia ochronne276
6.1. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem kardiologicznym – Krzysztof J. FILIPIAK280
6. Opieka farmaceutyczna nad pacjentami z chorobami przewlekłymi280
6.1.1. Wspomaganie w zakresie leczenia hipercholesterolemii281
6.1.2. Wspomaganie w zakresie optymalnej terapii hipotensyjnej284
6.1.3. Wspomaganie w zakresie świadomości MAFLD285
6.1.4. Wspomaganie w zakresie walki z uzależnieniem od tytoniu286
6.1.5. Wspomaganie w zakresie walki z otyłością288
6.1.6. Wspomaganie w zakresie terapii przewlekłej choroby nerek289
6.1.7. Wspomaganie w zakresie prawidłowej terapii chorób układu oddechowego289
6.1.8. Wspomaganie w zakresie optymalnej terapii cukrzycy290
6.1.9. Wspomaganie w zakresie terapii zaburzeń erekcji290
6.1.10. Wspomaganie w zakresie świadomości obturacyjnego bezdechu sennego294
6.1.11. Inne ważne elementy opieki farmaceutycznej w aptece – leki przeciwpłytkowe oraz przeciwkrzepliwe295
6.2. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem diabetologicznym – Leszek CZUPRYNIAK, Elektra SZYMAŃSKA-GARBACZ298
6.2.1. Charakterystyka pacjenta z cukrzycą typu 1301
6.2.2. Charakterystyka pacjenta z cukrzycą typu 2306
6.2.3. Najczęściej występujące problemy lekowe u osób z cukrzycą309
6.2.4. Leki potencjalnie niewłaściwe stosowane u osób z cukrzycą311
6.2.5. Podsumowanie311
6.3. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem z chorobą nowotworową – Michał P. BUDZIK, Anna M. BADOWSKA-KOZAKIEWICZ, Andrzej DEPTAŁA312
6.3.1. Charakterystyka pacjentów onkologicznych, w przypadku których farmaceuta może podjąć działanie, np. dobierając leki OTC czy suplementy diety313
6.3.2. Najczęściej występujące problemy lekowe i leki potencjalnie niewłaściwie stosowane u pacjentów onkologicznych316
6.3.3. Żywienie pacjenta onkologicznego317
6.4. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem z osteoporozą – Jacek ŁUKASZKIEWICZ319
6.4.1. Wprowadzenie319
6.4.2. Istota osteoporozy320
6.4.3. Skutki osteoporozy321
6.4.4. Podstawy diagnostyki osteoporozy321
6.4.5. Parametry określające nasilenie osteoporozy323
6.4.6. Zasady leczenia osteoporozy325
6.4.7. Rola farmaceuty w leczeniu osteoporozy326
6.5. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem okulistycznym – Jacek P. SZAFLIK, Monika ŁAZICKA-GAŁECKA328
6.5.1. Wstęp328
6.5.2. Anatomia328
6.5.3. Najczęstsze problemy okulistyczne w praktyce farmaceuty330
6.5.4. Farmakoterapia chorób oczu330
6.5.5. Praktyczne wskazówki podawania leków dospojówkowo331
6.5.6. Czerwone oko332
6.5.7. Najczęstsze przyczyny czerwonego oka w praktyce farmaceuty334
6.5.8. Objawy alarmowe w czerwonym oku sugerujące potrzebę pilnej konsultacji u okulisty341
6.5.9. Rola farmaceuty w leczeniu czerwonego oka341
6.5.10. Najczęstsze przewlekłe choroby oczu w praktyce farmaceuty342
6.5.11. Podsumowanie349
6.6. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem pulmonologicznym – Agnieszka MOSZCZYŃSKI351
6.6.1. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem z astmą352
6.6.2. Wybrane zagadnienia do omówienia podczas przeglądu lekowego u pacjenta z astmą354
6.6.3. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc361
6.7. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem neurologicznym – Magdalena NIEDZIELKO, Dagmara MIROWSKA-GUZEL366
6.7.1. Najczęściej występujące choroby neurologiczne – podstawowe informacje366
6.7.2. Leki i suplementy diety potencjalnie niewłaściwie stosowane369
6.7.3. Leki o potencjalnie niekorzystnym wpływie na OUN370
6.7.4. Inne leki mogące powodować senność i zaburzać koordynację ruchową370
6.7.5. Leki stosowane w neurologii, które mogą wpływać niekorzystnie na ciśnienie tętnicze372
6.7.6. Wparcie pacjenta w stosowaniu się do zaleceń373
6.7.7. Trudności z połykaniem374
6.7.8. Trudności techniczne i związane z zapamiętywaniem374
6.8. Opieka farmaceutyczna nad pacjentem gastrologicznym – Grażyna RYDZEWSKA376
6.8.1. Zgaga377
6.8.2. Ból brzucha378
6.8.3. Wzdęcia382
6.8.4. Zaparcia383
6.8.5. Biegunka384
Skorowidz386

1.OpiekAfARmACeUTYCZNAWpRAkTYCe

aptekszpitalnych(np.standardydotyczącesporządzaniamieszanindożywienia

pozajelitowego,standardyjakościoweobowiązującewfarmacjionkologicznej).

Standardyiwytycznesąniezbędnedotego,bywłaściwiewykonywaćcorazbardziej

skomplikowaneczynnościzawodowe.Należyspodziewaćsięstworzeniaszczegóło-

wychwytycznychtakżewzakresieświadczeniaopiekifarmaceutycznej.Udzielanie

jejzgodniezaktualnąwiedząfarmaceutycznąimedycznąoznaczadziałaniaoparte

nawiedzyzawartejwaktualnychpodręcznikachdonaukifarmacjiimedycynyoraz

informacjachpochodzącychzCharakterystykiProduktuLeczniczego.Oznaczatakże

znajomośćaktualnychkomunikatówbezpieczeństwa,zamieszczanychnaoﬁcjalnej

stronieinternetowejUrzęduRejestracjiProduktówLeczniczych,WyrobówMedycz-

nychiProduktówBiobójczych.

Pacjentmaprawodonatychmiastowegoudzieleniaświadczeńzdrowotnychze

względunazagrożeniezdrowialubżycia(art.7ust.1u.p.p.),afarmaceutapracu-

jącywaptece:Wprzypadkubezpośredniegozagrożeniażyciapacjenta[Ź]może

podaćproduktleczniczy,zwyłączeniemproduktówleczniczychzawierającychśrodki

odurzającelubsubstancjepsychotropoweorazprekursorówkategorii1(art.31u.z.f.).

Udzielającopiekifarmaceutycznej,możnahipotetyczniewyobrazićsobienagłąsytu-

acjęzasłabnięciapacjenta,utratyprzytomności,gdynatychmiastowapomocbędzie

nieodzowna.Wtakimprzypadkupacjentmaprawouzyskaćpomocodfarmaceuty,

apodanielekumożnarozważyćjakojedenzjejelementów.Należyzwrócićuwagę,

żeprawodopodanialekumatylkoaptekarz(czylifarmaceutawykonującyzawód

waptece,punkcieaptecznym,dzialefarmacjiszpitalnejalbohurtownifarmaceu-

tycznej-art.30ust.1u.z.f.).

Pacjentmaprawodoinformacji(rozdział3u.p.p.).Ustawaprecyzuje,żechodzi

oprawodoinformacjiHoswoimstaniezdrowia”-art.9ust.1.Należyjednakztym

prawempacjentazestawićzobowiązaniezawodowefarmaceutywynikającezart.28

u.z.f.otreści:Farmaceutamaobowiązekudzielać,napodstawiedostępnejwiedzyoraz

informacjiuzyskanychodpacjenta,pełnejiprzystępnejinformacjiwramachwykony-

wanejopiekifarmaceutycznejorazusługifarmaceutycznej,awszczególnościinformować

oproduktachleczniczychiwyrobachmedycznych,będącychprzedmiotemobrotu

waptekachihurtowniachfarmaceutycznych,orazoichdziałaniu,stosowaniu,środkach

ostrożnościiewentualnychinterakcjach,atakżeozasadachichprzechowywaniaiich

utylizacji.Nierespektowanieprawapacjentadoinformacjijestnaruszeniemdobra

osobistegowpostaciautonomiiinformacyjnej[4].Nieudzielenieinformacjioleku,

zatajeniepewnychdanychlubudzielenieinformacjibłędnejmogąprowadzićdo

poniesieniaodpowiedzialnościzaniewłaściweświadczenieopiekifarmaceutycznej.

Udzielenieinformacjiobciążafarmaceutędowodemwykonania-toznaczy,żewrazie

sporufarmaceutabędziemusiałwykazać,żeprzekazałwymaganąinformację[1].

Wtymaspekcienabierająznaczeniaumiejętnościkomunikacyjnefarmaceuty,

Brak wyników

Opieka farmaceutyczna w codziennej praktyce

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra