Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Rozdział1.Pojęciepowiernictwaoraztypologiaczynnościpowierniczych
także,byobchodzićzakaztworzeniadóbrmartwejrękiprzynależnych
korporacjom-zakaztenwynikałzeStatutesofMortmain10.Dobrate
byływolneoddaninpublicznych,coniebyłopożądanymrozwiązaniem
zperspektywymonarszegoskarbca.
Uchwalonaw1535r.ustawaStatutesofUses,znoszącauses,towedług
niektórychautorówjedenzpierwszychaktówprawnychwalczących
zoptymalizacjąpodatkową11.Niektóreusesbyływyjętezzakresuprzed-
miotowegoustawy.Tworzonewróżnychcelachkonstrukcjepowier-
niczezczasemzyskałynazwętrusts.Ewolucjairozwójtejinstytucji
doprowadziłymieszkańcówWyspdotegosamegoproblemu,zktórym
musielisięzmierzyćRzymianie-ochronyinteresówpowierzającego.
Sądownictwokrólewskie,realizowaneprzezkanclerzywramachlaw
ofequity,przyczyniłosiędowykształceniazbioruregułopartychna
equity,rozumianejjakoswoistasłusznośćczysprawiedliwośćmającana
celuskorygowanieniezadowalającychrezultatówstosowaniasztywnych
normcommonlaw.Rozstrzygnięciateodnosiłysięm.in.doprzysługu-
jącychbeneficjentowipraw,obowiązkówpowiernikaorazskuteczności
umowypowierniczejwzględemosóbtrzecich.Stałysięjednocześnie
podstawąwspółczesnegolawoftrusts12.
NajistotniejsząkonstrukcjąpowiernicząwnowożytnejEuropiebyły
przezdługiczasfideikomisy.Wywodziłysięonezewspomnianejwcześ-
niejinstytucjiprawarzymskiegoimiałynaceluzachowanieokreślonej
częścimajątkuwstanienienaruszonymorazprzekazaniegonastępnym
pokoleniom.Włagodniejszymwydaniuograniczałyswobodęspad-
kobiercywdysponowaniumajątkiemspadkowym13.Rozwiązanieto,
sprzyjającemiędzypokoleniowejakumulacjimajątkuiwzmacniające
pozycjęarystokracjijakowarstwyposiadającej,zostałoweFrancjina
skutekrewolucjizniesione.Niektórzyautorzywskazują,żetowłaśnie
rewolucjęfrancuskąiprzykładwprowadzonychweFrancjirozwiązań
10
P
.Stec,Powiernictwowprawiepolskim...,s.24.
11
P
.Stec,Powiernictwowprawiepolskim...
12
SzerzejohistorycznymrozwojuinstytucjitrustuinormequityH.Biehler,Equity
andtheLaw...,s.1-7;M.Zachariasiewicz,Trustiinnestosunkipowiernicze...,s.31-38.
13
A.Kappes,Umowypowiernicze...,s.367.