Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
PRZEDMOWA
monstrorumczy-nieszukającdaleko-zapierwsząksięgąDictaet
factamemorabiliaWaleriuszaMaksymusa,poświęconąniezwykłym
icudownymzjawiskom.
Jakjużwspomniano,zbiórdowcipnychopowieści,nierzadko
wszaksnutychprzezurzędnikówkuriiizudziałempapieża,miałnie
tylkobawić,aleteżkrytykowaćorazpiętnowaćzłezachowania.Aby
ułatwić,anawetwręczukierunkowaćlekturęwedletegodydaktycz-
no-moralnegoklucza,Braccioliniopatrzyłczęśćfacecjirozmaitymi
komentarzami.Popierwsze,niektóretytułymająformękrótkiego,
moralizującegopodsumowania,np.Mójprzyjacielubolewa,żegłup-
szychimniejodniegozacnychcenisiębardziejniżjego(OUXXIII),Tylko
głupieczakładasobienaszyjęwielełańcuchów(OUCCLIV).Podrugie,
zwyklewzakończeniu,choćniejesttoregułą,pojawiająsięwpo-
wiastkachkrótkie,przysłowioweczęsto,sentencje,np.DStrasznato
rzecznawykgrzeszenia.Zajegosprawąnawetnajcięższewystęp-
kimożnauważaćzanieznaczneuchybienia”(OULXXI),Dśpiącym
wielesprawumyka”(OUCLXXXIV),DWłaśniewtensposóbnaj-
gorsiobłudnicywszystkousiłujązagmatwać:pragnąukryćswoje
żądzeiwystępkipodpłaszczykiemszlachetnychpoczynań”(OU
CLXXIII),DDoprawdy,nagłowębijebłaznaten,ktowbłaznachma
upodobanie”(OUCCXVII),DDobraradabrzmi:brać,kiedydają”
(OUCCXXXI),DPrawdziwanaturazawszewyjdzienawierzch”(OU
CCLII),DNierozumniejestufaćtym,którzytrudniąsięoszukiwa-
nieminnych”(OUCCLXIII).Potrzecie,umieszczaPoggionapo-
czątkuniektórychhistoriikrótkiewprowadzenia,piętnującezwykle
jakąśwadęlubzwiązanyzniąsposóbpostępowania.Najbardziej
wyrazistegoprzykładudostarczatuopowieśćVIWdowapożądają-
cabiedaka:
Paolo-zracjiświątobliwegożyciazwanyświętym-siedziałudrzwi
domupewnejwdowy,która,spełniającdobryuczynek,wynosiła
dlańjedzenie.Widującgodośćczęsto(abyłtomężczyznaprzy-
stojny),zapałaładońuczuciem.Pewnegodniapoczęstowałagoje-
dzeniemipoprosiła,bypowróciłnazajutrz,aonajużzadba,żeby