Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
I.Znaczenieaspektówteoretycznychdlapraktycznejpsychologiisportu
wdużymlubwniewielkimstopniuprzestrzeń,ruchyzdominacjąsferysensorycznej
nadmotorycznąlubodwrotnieitd.Różnorodnośćruchów,będącawyrazempo-
siadanegofasonuruchowego,jestnietylkoefektemwcześniejszychdoświadczeń
sportowcazwiązanychzwłasnymciałem.Dodatkowotaklubinaczejukształtowany
fasonruchowyjestnaturalnieukształtowaną,optymalnąformąrealizacjidziałalno-
ściruchowej.Każdymłodysportowiecbędziemiałskłonnośćdokorzystaniazniej
wtrakcietreningówizawodówsportowych.Chciałbympodkreślić,żetradycyjnie
wyróżnionecechymotoryczne(szybkość,siła,skoczność,wytrzymałość)takżepowin-
notraktowaćsięjakowłasnościukształtowanewcześniejpodwpływemposiadanych
cechmorfologicznychciała.
Niezbytczęstomożnaspotkaćwliteraturzefachowejtezęgłoszącą,żeprocesy
życioweorganizowanesąnietylkogenetycznienapoziomiegamety,moruliipłodu.
Fakt,żeorganizmorazciałopowstająnabaziedwóchniezależnychgarniturówchro-
mosomówwymagajakiejśformykontaktuwtrakcienamnażaniasiękomórek,apotem
powstawaniazróżnicowanychhistologicznieorganów(Hershenov,2005).Nawiązując
dotejtezy,chciałbymwskazaćnaszczególneznaczenieruchudlategoprocesukoor-
dynacjiwszystkichprocesówżyciowych.Określonaformaaktywnościruchowej(fason
ruchowy),wytworzonanapodstawieposiadanychwłaściwościciała,możewpływać
nawszystkiepoziomyfunkcjonowaniaorganizmu.Zgodnieztymzałożeniem,osoby
dysponująceodmiennymifasonamiruchowymipowinnyróżnićsięprzemianąma-
terii,wydolnościąfizjologiczną,wrażliwościąprioprioceptywną,muskulaturą,stylem
komunikacjiniewerbalnej,reaktywnościąemocjonalną,anawetposiadanymtypem
doświadczeniaistrukturalizacjąwiedzyosobie.Wydajesię,żewartowtymmiejscu
odwołaćsiędopogardzanychwspółcześnieprzedstawicielipsychologiikonstytucjo-
nalnej.BadaniaE.Kretschmera(1958)iW.H.Sheldona(1942)nadzwiązkiemmiędzy
budowąciałaatemperamentem,zdolnościamitwórczymi,wrażliwościąemocjonalną,
zainteresowaniaminigdyniezostałypodważoneempirycznie.Natomiastzanegowane
zostałyzałożeniateoretycznetychbadań.Tutajpróbujesięuzupełnićtęlukę.
Przyjętypunktwidzenianazwiązekmiędzybudowąciała,fasonemruchowym
istopniowąkoordynacjądziałaniawszystkichpoziomóworganizmu,atakżeróżnymi
właściwościamipsychikiczłowiekamaspekulacyjnycharakter.Jednakniemożna
wykluczyćistnieniatakiegowłaśnie–alternatywnegodowcześniejomówionych–
mechanizmukoordynacjiwszelkichprocesów,któreumożliwiajądziałalnośćruchową.
Możnapowiedzieć,żepodejmowanaaktywnośćruchowapobudzakażdyzsystemów
organizmu,chociażnakażdympoziomieorganizacjiprocesówżyciowychpobudzenie
towyglądainaczej.Jegoefektempowinnabyćsynchronizacjadziałaniaorganizmuna
wszystkichpoziomach:biochemicznym,fizjologicznym,sensoryczno-emocjonalnym
ipsychospołecznym.Ukształtowanyfasonruchowypodtrzymujetenszczególnyrodzaj
nastawienianaokreślonysposóbdziałaniacałegoorganizmu.ZaD.Uznadzemożna
powiedzieć,żenastawieniejestutrwalonąnabaziedoświadczeniagotowościądozinte-
growanejwspółpracywprzyszłościróżnychsystemówczłowieka(Norakidze,1966).
