Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50•
Opuspostumum
XXI411
b)Wrozpuszczaniumaterii(wformiestałejlubpłynnej)orazwwytrą-
caniusię.
c)Wkrystalizacjiiodparowywaniu
IV.
Modalność
Zasadapoznaniaaprioriistnienia[Dasein]rzeczy(aktualnośćegzy-
stencji),tj.doświadczeniewogóle,zgodniezcałkowitymokreśleniemdy-
adykiLeibniziańskiej24:omnibusexnihilducendissufcitunum25,dziękicze-
muwyłaniasięjednośćwszystkichokreśleńwrelacjachwszelkichrzeczy.
Rezultaty,dojakichdoszedłBenjaminTompson,mogłyprzyczynićsiędopo-
wstaniapóźniejszegopogląduKanta,żemateriaciepłajestproblematycznaihipote-
tyczna,żemianowiciejestczymś,conzaledwiezapychadziurę”(zbiórI,karta3,strona4,
§3[XXI36]),zob.takżelistdoC.G.Hagenaz2kwietnia1800[XIII301].[przyp.
red.ang.]
24Określeniearytmetykibinarnej.
25nAbywyprowadzićwszystkozniczego,wystarczyjedno”
.nDyadykaLeibniziańska”jest
nazwąbinarnejarytmetykijegopomysłu,wktórejwszystkieliczbynaturalnereprezen-
towanesąprzezcyfry0i1:1=1;2=10;3=11;4=100;5=101;6=110;7=111;8=1000;
9=1001;10=1010;11=1011itd.Próczmatematycznychzaletsystemubinarnego
(systemudwójkowego)Leibnizbyłzainteresowanyanalogiąmiędzypochodzeniem
wszystkichliczbpochodnychod1i0orazboskimstworzeniemwszystkichrzeczyzni-
czego.JakwyjaśniłwliściedoJ.Schulenburgaz29marca1698roku(zob.:Gothofedi
GuillermiLeibnitiiOperaOmnia,red.L.Dutens,t.3[Operamathematica],Genevae
1768,s.350)dyadykamożefunkcjonowaćjakoobraztajemnicystworzenia:nAtque
haecestorigorerumexDeoetnihilo,positivoetprivativo,perfectioneetimperfectio-
ne,valoreetlimitibus,activoetpassivo,forma(i.e.entelechia,nisu,vigore)etmateria
seumolepersetorpente,nisiquodresistentiamhabet.Illustraviistanonnihilorigine
numerorumex0et1ameobservata,quaepulcherrimumestEmblemaperpetuaererum
creationisexnihilo,dependentiaequaeaDeo.”[nItojestpoczątekwszystkichrzeczy
odBogaiodnicości,zczegojestistnienie(POSITIVE)iprywacja,doskonałośćinie-
doskonałość,wartośćiograniczenie,to,coczynneitocobierne,forma(entelechia,dą-
żenie,siła)imateriaczymasa,wsamejsobienieaktywna,pozatym,żestanowiopór.To
przedstawiłempotrochu,wywodzącliczbyz0i1,cowykonałem.Jesttonajpiękniejszy
symbolciągłegostwarzaniarzeczyzniczegoiichzależnościodBoga.”]
MyśltaspodobałasięszczególnieRudolfowiAugustowi(1627-1704),księ-
ciuBrunszwikuiLüneburga(od1666),zktórymLeibnizdyskutowałnatentemat.
Wstyczniu1697rokudożyczeńnoworocznychskierowanychdoRudolfaAugustado-
