Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Organizacjemiędzynarodowepartiipolitycznychjakoprzedmiotnaukowejrefleksji13
wychspotkaniachiseminariachdominowałyzagadnieniazwiązanezumacnia-
niemsięparlamentówjakoinstytucjiustrojowychwspółczesnychpaństworaz
zpostępującądemokratyzacjąprawawyborczego,azatemzagadnieniapostrze-
ganewnaucejakokluczowedlaformującychsięnowoczesnychpartiimaso-
wych.Potrzebaporównywaniaiwymianydoświadczeńnatympolupraktyki
politycznejprzesądziłaowysunięciupropozycjirozważeniawtrakciekongre-
sowychdebatnastępującychkwestiiustrojowych:„organizacjapracyparla-
mentarnej”(1925–Kopenhaga);„systemwyborczyopartynadwóchturach
głosowania”oraz„koncepcjaparlamentaryzmuwEuropieiAmeryce”(1928–
Londyn);„formydziałalnościistrukturyorganizacyjneróżnychpartiizrzeszo-
nychwPorozumieniu”(1931–Ateny).Ponadtowkataloguzagadnieństano-
wiącychprzedmiotuzgadnianiaczyteżprezentacjistanowiskpartiiczłonkow-
skichPorozumieniaMiędzynarodowegonajczęściejwymienianokwestiepolity-
kioświatowej,gospodarczej,bezrobocia,handlumiędzynarodowegoipolityki
zagranicznej
3.
Zaczątkiinstytucjonalizowaniamiędzynarodowejwspółpracypartiipolitycz-
nychmożnazatemzasadniewiązaćzorganizacyjnymokrzepnięciemistabilizacją
ustrojowo-politycznąnowoczesnychpartiimasowych.Wtymmniemaniuutwier-
dzająwystępujące,wtymsamymprzeciąguczasowym,cowprzypadkulibera-
łów,tendencjeintegracyjnewrodzinachpartiichrześcijańsko--demokratycznych
isocjaldemokratycznych.Wgrudniu1925rokupraktykęodbywaniamiędzynaro-
dowychspotkańzainicjowałykonferencjąwParyżu:francuskaPartiaLudowo-
Demokratyczna,belgijskaUniaKatolicka,WłoskaPartiaLudowa,niemiecka
PartiaCentrumipolskaChrześcijańskaDemokracja.Zkoleiobózpartiirobotni-
czych–posecesjikomunistówskutkującejutworzeniemw1919rokukomuni-
stycznejIIIMiędzynarodówki(Comintern)–reprezentowaławzakresiejego
nurtusocjaldemokratycznegoreaktywowanawroku1923SocjalistycznaMiędzy-
narodówkaRobotnicza(LabourandSocialistInternational).Spośródkluczowych
rodzinpartyjnychtylkokonserwatyścinierozwijająwomawianymokresieszer-
szychformwspółpracymiędzynarodowej.Ówrystłumaczyćmożnafaktem,że
konserwatyści–wwiększościprzypadkówjakostronnictwarządzącebądźwspół-
rządzącedlaporozumiewaniasięwskalimiędzynarodowejmogliwykorzystywać
instytucjeaparatupaństwowego,stądteżpotrzebatworzeniaodrębnychstruktur
międzypartyjnychniebyłaażtakpilna
4.
II
Współczesnyetaprozwojumiędzynarodowychorganizacjipartiipolitycznych
zapoczątkowanyzostałwspółpracąpodjętąpoIIwojnieświatowej.Wtymcza-
3Zob.LiberalInternational1947–1989b.d.w.,b.m.w.,s.8.
4Por.J.Weiss,ConservatisminEurope1770–1945,JarroldandSonsLtd.,Norwich1977,
zwłaszczas.125i134.
