Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Marciniak,Orientacjekonsumpcyjnemłodzieżyakademickiej;Kraków2012
ISBN:978-83-7850-035-3,©byMateuszMarciniak;©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
30
Orientacjekonsumpcyjnemłodzieżyakademickiej
stwakonsumpcyjnegointernalizujątewzory,coprowadzidowytworzeniamental-
ności(umysłowości)konsumenckiej.Jedenzpełniejszychopisówowej„mentalności”
możnaodnaleźćwtekstachBaumana,czegowyrazemjestkategoria„syndrom
konsumpcyjny”(kluczowazpunktuwidzenianiniejszegostudium).
1.7.Instytucjonalizacjakrytykikonsumpcji
Instytucjonalizacjakrytykikonsumpcjijestwynikiemdostrzeganiapowią-
zanegozjejrozwojemzagrożeniaekologicznegoispołecznego(opiumludzinisz-
cząceintegracjęspołeczną).
Wielubadaczydokonujeocenyzmianzwiązanychzfaktem,żekonsump-
cjastajesięcentralnąkategoriąwewspółczesnymświecie.Niekiedytenproces
przedstawiasiępozytywnie:konsumencijakoracjonalniobywatele,wolniod
sztucznychograniczeńetykipracyizaspokajającywłasnepotrzeby(Aldridge
2006,s.36).Jednakróżnepodmioty(badacze,publicyści,instytucjepubliczne
itd.)oceniająspołeczeństwokonsumpcyjneorazjegokulturęraczejnegatywnie
niżpozytywnie,wpisującsięwdyskurskrytycznywokółkonsumpcji(np.Sassa-
telli2007,s.5).Krytykaspołeczeństwakonsumpcyjnegodotyczy:
1)szkódzwiązanychzjegorozwojem,takichjak:degradacjaprzestrzeniżycio-
wej(środowiska)orazkulturowej,niestabilnośćpracy,wzrostnierówności
społecznych,wzrostliczbyosóbzależnychodspołeczeństwa,marnotrawienie
inadmiardóbrkonsumpcyjnych(Baudrillard2006,s.35–39;por.Barber
2008,s.360inast.);
2)erozjiwspólnotyizmierzchuspołeczeństwaobywatelskiego.Badaczediagno-
zująrozpadwięzi,wzrostpoczuciawydziedziczeniazewspólnoty,atomiza-
cjękonsumentów-jednostek,zaniksolidarnościspołecznej(Bauman2006e,
s.24–25inast.;Aldridge2006,s.85–102;Baudrillard2006,s.98–102).
Wspołeczeństwiedobrobytuludzienastawieninajednostkowesukce-
syijakrzeczokreślaPeterH.Whybrownagradzanizaindywidualne
osiągnięcia,aniezatworzeniezwiązkówzinnymi.Autorpiszewręczo„szale
materialnegopożądania”,zpowoduktóregodochodzidodewaluacji(„roz-
montowania”)tradycyjnejrodzinyispołeczności(Whybrow2006,s.20–40).
3)zagrożeniademokracjiprzezrynekkonsumencki,czegoprzyczynupatru-
jesięw„mierzeniu”(określaniustopnia)wolnościprzezprywatnewybory
konsumenckie(możliwościindywidualnegoichdokonywania),anieudział
wprawdziwychwyborachizbiorowymżyciu(Barber2008,s.55–56).Prze-
strzeńpublicznazostajezastąpionaprywatną,coanalizujedogłębnieBauman
(np.2006e;2007e;2007f;2009a);
4)komodyfikacjiwszystkiego,comożeprzynieśćzysk,czylipodstawowegoele-
mentusyndromukonsumpcjonizmu„choroby”,któraniszczykulturę(przez