Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
[1940]
rzeczyoswympobyciewBerezie67doosiemnastegowrześnia.Dotądchoruje
nanogę.[nieczyt.]–człowiek,jeżeliidzieoreakcjeuczuciowe.
Przeglądającdziełasocjalistówikomunistów,myślęodwóchodrębnych
typachwyznającychzbliżonąideologię:socjalistamiękkiisocjalistatwardy.Idzie
ostosunekdomotywówetycznychiopostawęuczuciowąwzględemczłowieka.
Kropotkin68iLenin.Cipierwsiistotnieczęstowydająsięnaiwniikatatoniczni.
Adrudzy?Wjakiejmierzeichoschłośćjestwynikiemsamowychowania?Jurek
narzuciłsobieprzekonanie,żedoradykalnejideologiipopchnęłygoniepotrzeby
etyczne,alewiara,żeświatidziewtymkierunku…chcetedyiśćzżywymi,anie
pozostawaćztymi,którzynależądoświataprzeszłości.(Ajdukiewiczpyta,jaka
jestróżnicapomiędzytakąpostawąastanowiskiemoportunistycznym:nnasisą
ci,którzyzwyciężają”.NiewątpliwiepostawaKreczmaraniejestpostawąoportu-
nistyczną–właśniewprostprzeciwnie,jesttopostawa,którazmuszaładotego,
abyiśćpodprąd.Aleróżnicęniejestłatwosformułować).
Wracamdoprojektuankietyomotywach,któreskłoniłyinteligentadoso-
cjalizmu.Pragnęjednakrozszerzyćankietęinasprawęstosunkudodziejowego
materializmu.Ankietatakamaobecnietymwiększąracjębytu,żespłonęła
ankietaGerbera,wktórejbyło,zdajesię,sporomateriałówzwiązanychzmoim
zagadnieniem.
6I[19]40
OdwiedzinyBardacha.Sądzi,żeSowietyzrezygnowałyzekspansjinazachód
izbudowaniaczerwonejPolski.Tymsiętłumaczynowapolitykanarodowana
lwowskimterenie.Bardachprzewiduje,żePolskawejdzieraczejdofederacji
środkowoeuropejskiej.
Rozmawiamyometodachszkolnych:szczegółowyplannarok,nakwartał,na
dzień,naminuty.Wszystkowyznaczonezgóry.Nicniepozostawiaspontanicz-
ności.Bardachsądzi,żetosądobremetodydlawprowadzeniastumilionowych
maschłopskichnaarenędziejową:wdrażanieplanowościisystematyczności;
tresura.NaZachodzietemetodyniemiałybypowodzeniawedługBardacha.
Wychodząludziezdyscyplinowani,alenadzwyczajniepodobnijedendodrugiego.
Swojeżycieopisałwksiążcept.Natrudnejdrodzenauczyciela,Państ.Zakł.Wyd.Szk.,Warszawa1962.
Powojniepracowałwkilkuinstytucjachoświatowych.
67
BerezaKartuska,miejscowośćobecniewBiałorusi;miejsceodosobnieniadlaprzeciwnikówpo-
litycznych,powołanedożyciarozporządzeniemprezydentaRPIgnacegoMościckiegozdn.17czerwca
1934r.Obózfunkcjonowałdonocy17/18września1939r.,gdyucieklizniegostrażnicyobozowi.
Przewinęłosięprzezeńok.3tys.osób;zanotowanokilkanaściezgonów.Zob.AgnieszkaKnyt,Bereza
Kartuska,nKarta”2009,nr59,s.24–67.
68PiotrAleksiejewiczKropotkin(1842–1921),ros.anarchista,filozof,pisarzigeograf.
31
