Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Ostatecznietrzebaumrzeć
traktowaćjakojedność.Możnawskazywać,żenietylkoteustrojemordowały
ludzimasowo.Tak,czyinaczej,liczbamordowanychprzekroczyłagranice
wyobraźni.
***
Wśródeuropejskichdziałańludobójczych,nierazzresztąożywionych
motywacjąreligijną,nafatalnymmiejscusytuująsięteprowadzonewobec
ludnościmiejscowejwwieluregionachAmerykorazwniektórychkrajach
późniejkolonizowanych.Szacujesię,żeodkrytaprzezKolumbaHispaniola
(Haiti)liczyłaokołomilionludności,którawbardzokrótkimczasiezmniej-
szyłasiędokilkutysięcy19.Owymordowanychinaróżnesposobywynisz-
czonychAraukanachwChilenaświeciejużprawiesięniepamięta.ZIndian
brazylijskichpozostalitylkonieliczni.Możnaichzrozumieć,gdypowiedzie-
lipapieżowi,iżlepiejbyłobyimbezewangelizacji.ZwracającsiędoJana
PawłaIIw1991r.,ManoelKaxinaua,IndianinzterytoriumAcre,powie-
dział,żejegopobratymcyniewidząpowodów,bycieszyćsięzrocznicyodkry-
ciaAmeryki,któretowydarzenieprzyniosłoimwydziedziczeniezwłasnej
duchowościnarzeczinnychdoktrynorazeksterminacjęwmiejscewolności20.
Gdyw2000r.obchodzono500-lecieodkryciaBrazylii(nodkrycia”zpunk-
tuwidzeniaEuropejczyków!),Indianiezrobilitakiedemonstracje,żearmia
musiałapomócwydostaćsięzopresjiówczesnemuprezydentowi,skądinąd
znanemusocjologowi,FernandoHenriqueCardoso.Gdyjeszczewcześniej,
wramachobchodów500-leciaodkryciaAmerykiwDominikanie,czyliwjed-
nymznajbiedniejszychkrajówświata,zbudowanoLatarnięKolumba,która
makształtkrzyżazeźródłamiświatłalaserowegokreślącegonaniebiekrzyż
widocznyzodległości275km,doszłododemonstracjiistarćdemonstran-
tówzpolicją.NawetwPolsce,naogółmałouczulonejnalosludówtubyl-
czych,bezpośrednioporozruchachindiańskichwMeksyku,wstyczniu1993r.
naKrakowskimPrzedmieściuwWarszawiepojawiłysięulotkizesłowa-
min500latoporuIndian”oraznZaprzestaćzbrodninanarodachIndian
meksykańskich”.
WpoczątkuXXw.BialiwKongo21zaniedostarczenieodpowiedniej
ilościkauczukulubkościsłoniowejzabijaliMurzynów,aznabojówrozliczali
sięprzyniesieniemobciętychrąklubgenitaliów.Szacunkiofiarróżniąsię
19MichałJ.Rozbicki,Narodzinynarodu.HistoriaStanówZjednoczonychdo1861roku,Interim,
Warszawa1991,s.31.
20MarcinKula,OBrazylii–aleteżtrochęoPolsce,PISM,CESLAUW,Warszawa1992,s.12.
21CzyliwprywatnymfeudumkrólaBelgiiLeopoldaII,formalnieWolnymPaństwieKongo,
oferowanymprzezeńBelgiizawynagrodzeniemw1906r.
