Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Ostatecznietrzebaumrzeć
inbratobójstwo”
30.Podnbratobójstwo”podpadałabyczęśćmorderstwpopeł-
niony
chwZSRRorazznacznaczęśćhekatombykambodżańskiej.
Wkontekściedyskusyjnościterminunludobójstwo”ciekaweicharaktery-
stycznejest,jakbardzorozpowszechniłosięstosowanieterminunHolokaust”.
Razzetknąłemsięnawetzokreśleniemnholokaustryb”,sformułowanym
przezjakiegośekologicznegozapaleńcawodniesieniudodziałańsportowych
jakobyszkodliwychdlarybwZatocePuckiej.AmerykańscyŻydziwręcz
poszukująsłowa,którewzaistniałejsytuacjiodnosiłobysiębardziejspecy-
ficzniedotragediiŻydów;czybędzienimShoah31?ElieWiesel,któryswego
czasuprzyczyniłsiędoutrwaleniaterminunHolokaust”,oświadczył:nNie
mogęużywaćgodłużej.Popierwsze,ponieważniemanatosłów,aletakże
dlatego,żetaksięstrywializował,niemogęgodłużejużywać.Każdyzłyzbieg
okoli
czności,jakisięterazzdarzy
,nazywasięholocaustem”32.Zauważmy
jednak,żetakichnzłychzbiegówokoliczności”,inaczejmówiącwypadków
ludobójstwa,zdarzasięwnaszychczasachbardzowiele–nawetjeślitęob-
serwacjętrzebaskorygowaćprzezprzypomnienie,żedawniejteżzdarzały
się,tylkowiadomościonichgorzejsięrozchodziły.
Izraeldługonieużywałokreślenianludobójstwo”wodniesieniudowy-
kończeniaOrmian–pewnozjednejstronybyniezrażaćważnejdlańTurcji,
azdrugiejchcączarezerwowaćtękwalifikacjędlaHolokaustu.Gdypremier
TurcjiTayyipRecepErdogannazwałzachowanieIzraelawstrefieGazyna
przełomie2008i2009r.nludobójczym”,wIzraeluzaczętojednakmówić
onludobójstwie”Ormian33.DlaIzraela,podobniejakdlaStanówZjedno-
czonych,Turcjajestjednakzbytcenna,bynazwaćrzeczypoimieniu.Może
sprawakiedyśzostanierozwiązana,bowiemTurcjionarównieżprzeszka-
dzawstosunkachmiędzynarodowych.Zewzględunapotrzebyekonomicz-
ne,TurcjaiArmeniamusząwspółpracować–alewobukrajachprzeszkody
sąogromne.
***
WiekXX,będącywiekiempostępówmedycynyiwiększegoniżdawniej
dbaniaozdrowie,byłwiekiemmasowegozadawaniaśmierci.Zacząłsięod
masakryHereroiHimbaprzezniemieckiewojskakolonialnewNiemieckiej
AfrycePołudniowo-Zachodniej,czyliwdzisiejszejNamibii.Szacujesię,że
30MichaelMann(cyt.za:LechM.Nijakowski,op.cit.,s.36).
31RobertMosesShapiro,nHolocaust:usankcjonowanieterminuhistorycznego”,Biuletyn
ŻIH,1994,nr1–3,s.8.
32Cyt.za:ibidem,s.7.
33MarcinStarzewski,nOpożytkachzQuovadis–czyliliniakrwiwedługRafałaLemkina”,
GazetaWyborcza,28–29VIII2010.
