Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zjawiskiempamiętania?NiemieckiegiptologJanAssmansformu-
łowałteoretycznepodstawytegofenomenu.Dogłębnieprzedstawił
iprzeanalizowałzjawiskopamięcikulturowejwróżnychaspektach
iszczegółach.Zainteresowałygo,jakobadaczahumanistę,społeczne
uwarunkowaniepamięci–kwestiebiologiczno-medyczne,pozosta-
wiającinnymspecjalistom.
Pamięćkulturowaróżnisięodindywidualnej,inaczejsiętwo-
rzy–właśnietak,tworzy,ponieważniejestprawdą,iżpamiętamy
wszystkotak,jaksięwydarzyło.Pamięćjestuwarunkowanaspo-
łecznie–tozbiorowośćwybierapostacie,wydarzeniaiichaspek-
ty,którechcezjakichśpowodówutrwalić.Pamięćprzecieżnie
funkcjonujebezodniesieniadoprzyszłości.Assmannpowtarzaza
Halbwachsem,iżjednostkadojrzewającawzupełnejsamotności
nieposiadałabypamięci.Pamięćspołecznajednostkipowstaje
wwynikujejsocjalizacji.Dlategotakważnesąwszelkiegorodzaju
uroczystościiświęta–łącząoneprzecieżpamięćspołecznązpa-
mięciąbiograficzną,jednostkową,utrwalającwtensposóbprzekaz
kulturowy.Dowodównawetbanalnychdostarczażycie–dlaspo-
łecznościważnebywaskładaniewieńcówpodjakimśpomnikiem,
azksiążekdotyczącychprzeszłościpamiętasięnajlepiejilustracje:
zdjęciairysunki.Stądpojawiłsięroboczy,zaproponowanyprzez
badaczatermin–figurypamięci,czyliwydarzenia,osobywpostaci
wyobrażonych,namacalnychsymboli.Zdroworozsądkowakon-
statacjabadacza,iż„myślenieopierasięnaabstrakcji,pamiętanie
zaś–nakonkretach”
5
,byłabytegodowodem.Assmannuważa,iż
ideologie,postulowanewartościmuszązyskaćmaterialnysymbol,
żebystaćsięprzedmiotempamięci.Wydarzenieabyspełniaćrolę
symbolu,musimiećtrzycechy:odnosićsiędoczasuiprzestrzeni,
odnosićsiędodanejgrupyspołecznejibyćrekonstruktywne.Pa-
mięćzbiorowa,podobniejakiprywatna,choćwowielewiększej
skali,niejestczęstowcalewstaniezapamiętaćwydarzeńtakimi,
5
J.Assmann,Pamięćkulturowa.Pismo,zapamiętywanieipolitycznatożsamośćwcy-
wilizacjachstarożytnych,Warszawa2008,s.53–54.
10
