Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
RobertKłosowicz
razwliczbie6(rok2006).Rekordzistąpięciokrotnielokującymsięnanajgorszej
pierwszejpozycjiwrankinguFSIjestSomalia(wlatach2008-2012).Wewszyst-
kichrankingachsporządzanychprzezFundforPeacei„ForeignPolicy”odośmiu
latwpierwszejdziesiątcestaleznajdowałysię,opróczSomali,takiepaństwajak
Sudan,CzadiZimbabwe.Od2007rokustałemiejscewrankingumaRepublika
Środkowoafrykańska,którasystematycznie„awansuje”wrankingudysfunkcyj-
ności.
AfrykaSubsaharyjskanieprzypadkowoprzewodziwewszelkichrankingach
dysfunkcyjności,regiontenodznaczasiębowiemnajniższymnaświeciepozio-
memrozwojugospodarczegoiwykształceniaspołeczeństw,najwyższymwskaź-
nikiemubóstwaorazzróżnicowaniaetnicznego,cowkonsekwencjiczęstopro-
wadzidonajwiększejnaświecieliczbykonfliktówzbrojnych.Większośćbadaczy,
opisującproblemypaństwAfrykiSubsaharyjskiej,definiujejejakokonsekwencję
takichczynników,jakspuściznakolonializmu,złegoprzywództwa,trybalizmów
ikonfliktówgrupowych,głównieetnicznych,orazniedorozwojugospodarczego,
wramachktóregoostatnioczęstoużywasiępojęciatzw.klątwysurowcowej10.
Problemjestjednakowielebardziejzłożonyibłędembyłobyczynnikitemierzyć
jednąmiarąwobeccałegorozległegoobszaruomawianegowtymrozdziale.Dys-
funkcyjnośćpaństwAfrykiSubsaharyjskiej,takjakcałykontynentafrykański,
mawieleodcieniijestspecyficznanietylkodlaposzczególnychregionów,lecz
takżekrajów.
WiększośćpaństwAfrykiSubsaharyjskiejodczasuuzyskanianiepodległości
doświadczyłakonfliktówzbrojnychoróżnymnatężeniu.Wlatach1989-2009do-
szłotamdo41konfliktówzbrojnychzarównozewnętrznych,jakiwewnętrznych,
cokwalifikujetensubkontynentjakonajbardziejdotkniętywojnamirejonświa-
ta11.Kosztywojenokazująsięogromnedlaspołeczeństwtychpaństw:pogłębiają
podziałyetniczne,niszcząinfrastrukturęgospodarczą,odciągająodaktywności
produkcyjnejnajbardziejwydajnągrupęmłodychludzi,demoralizują,generują
zjawiskouchodźstwa,migracji,głoduiepidemii.Zgodniezzasadągłoszącą,żena
wybuchkonfliktówwewnętrznychbardziejnarażonesąspołeczeństwaoniskim
dochodziePKB,wprzypadkuAfrykiSubsaharyjskiejmamydoczynieniazbłęd-
nymkołem-wojnaczynikrajebiednejeszczebiedniejszymi,aczymbardziejsą
onebiedne,tymbardziejnarażonesąnakonflikty.Wojny,pogłębiającpauperyza-
cjęspołeczeństw,stająsiękolejnymczynnikiemsprzyjającymutrzymywaniusię
napięćwewnętrznych.Biedaideficytśrodkówuniemożliwiajązaspokajaniepo-
trzebludności,wjeszczewiększymstopniuantagonizującstosunkispołeczne,im
bowiemmniejszebogactwonarodowe,tymwiększegoznaczenianabieradecyzja
osposobiejegopodziału.Władzapolitycznastajesięwięcdobremwyjątkowo
10
J.Sachs,A.Warner,NaturalResourcesandEconomicDevelopment:meCurseofNatural
Resources,„EuropeanEconomicReview”2001,t.45,s.827-838;K.Czernichowski,D.Kopiński,
A.Polus,KlątwasurowcowawAfryce?PrzypadekZambiiiBotswany,Warszawa2012,s.16-17.
11
T.Pettersson,L.Temner,StatesinArmedConfict2009,DepartmentofPeaceandConflict
Research.UppsalaUniversity,Uppsala2010,s.15.
