Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
WXVIIw.Locke(1992,s.222)określiłprawaczłowiekado„swegożycia,wolno-
ściimajątku”jakoobiektywneiniezbywalneprawonatury.Współczesnyświat
ufundowanyjestnanajwyższejwartości,jakąjestdlaczłowiekawolność,która
umożliwiamudecydowanieojegożyciu,wtymposiadanejwłasności.Oprócz
tegoniemniejważnajestsprawiedliwość,jakocechaczłowieka,aleipaństwa
stworzonegoprzezludzi.Przyczymwymiarowisprawiedliwościmusitowarzy-
szyćrównośćwszystkichwobecprawa,anieuprzywilejowaniezewzględuna
pozycjęspołecznąistatusmajątkowy.Takiegłównecechyidealnegopaństwa
prawa.Tyleżefunkcjepaństwapełnioneprzezpolitykówiaparaturzędni-
czy,atymmożebyćdalekodoideałubezstronności,najwyższychkompetencji
idbaniaointerespubliczny.Jeślidotegopaństwowystępujejednocześniewroli
regulatoraiwłaścicielaprzedsiębiorstw,tostanowitowielkąpokusędlapolity-
kówwykorzystaniatejsytuacjizarównowinteresiepublicznym(trudnymdo
zdefiniowania),jakiichprywatnym.
Państwomożeingerowaćwrynekpoprzezregulacje,któreokreślajązasady
dostępudoniegoinwestoromifunkcjonowaniepodmiotówgospodarujących,
albopoprzezprzedsiębiorstwa,którychjestwłaścicielemlubwspółwłaścicie-
lemiktórymstawiaokreślonecelefinansoweiniefinansowe.Przedsiębiorstwa
państwowerealizująwówczaspolitykępublicznąpaństwaskierowanąnareali-
zacjęinteresupublicznegoinarodowego.Jakprześledzimyhistorięrozwojutych
przedsiębiorstwodpoczątkuformowaniasiękapitalizmujakosystemugospo-
darczego,tomożnazauważyć,żewposzczególnychkrajachdecyzjerządzących
owyborze-regulacjaczywłasnośćpaństwowa-podlegałyzmianomwczasie.
Zależnebyłyodwieluczynników,takichjak:sytuacjapolitycznawdanymkraju
inaświecie,poziomrozwojuspołeczno-gospodarczegoorazdziedzictwohisto-
rycznedanegokrajuwzakresiefunkcjonowaniaprzedsiębiorstwpaństwowych,
wtymskaliichudziałuwgospodarce.Uzasadnieńzakładaniaoraztrwałości
przedsiębiorstwpaństwowychbyłoijestwiele,ocharakterzeekonomicznym,
politycznymispołecznym.
Wlatach1980i1990zachodziłyprocesyderegulacjigospodarkiiprywaty-
zacjiprzedsiębiorstwpaństwowychwkrajachrozwiniętych,apotemwkrajach
transformującychsię,podyktowaneprzedewszystkimargumentemowyższej