Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RyszardBugaj
wpływowejpozycjizwiązkówzawodowychisystemuspołecznego,który
istniał,możnabyłodostrzectrzyuaktywnepolityki”(jeszczewpodręczni-
kuSamuelsonabyływyodrębnione):politykępieniężną,politykęfiskalną
ipolitykędochodową.Aktywnapolitykadochodowajednak,praktycznie
rzeczbiorąc,odlatnigdzienieistnieje.MożetrochęwNiemczech(iwkra-
jachskandynawskich),zasprawąukładówzbiorowych.Otóżwydajemi
się,żewartobybyłoponownieszukaćszansywpolitycedochodowej.
Napewnochciałbymspożytkowaćjaknajwięcejzdorobkuekonomiiin-
stytucjonalnej,aleuzagarnąć”niekonieczniewprostysposób.Naprzykład
ekonomiaaustriackawłaściwieniebardzoakceptujedemokracjępolitycz-
ną.FriedrichvonHayekzmechanizmudemokracjipolitycznejchciałwy-
łączyćwłaściwiewszystko,codotyczygospodarki.Tamdecydowaćmają
rynekiumędrcy”−urobolom”,anawetzwykłyminteligentomwara.Wy-
dajemisię,żepotrzebnajestzatemrefleksjanadsystememdemokratycz-
nym,aleniekoniecznierefleksja,któraprowadzidotakichwniosków.Jest
teżoczywiściewielkadyskusjawokółpytańokapitałspołeczny.JakPan
widzi,mamskłonnościeklektyczne.Nierazpubliczniemówiłem,żena-
leżędomałoatrakcyjnejgrupyekonomistówudwuręcznych”,czylitakich,
którzymówią,żeuzjednejstrony”iuzdrugiejstrony”.Ataknaprawdęina
serio,towydajemisię,żebardzoważnejest,żebymyślećoproblemach
społecznychigospodarczychwkategoriachrównowagiracji.Tobrzmiba-
nalnie,aleto,coczęstoobserwujemy,totakieodbijaniesięodjednejścia-
nydodrugiej.Idlategoniepokojęsię,gdyczytamnaprzykładJanaSowę.
OpowiadałmiPanProfesorprzezchwilęokeynesizmie.Jakijest,
Panazdaniem,jedennajważniejszyatutkeynesizmu,naprzykład
wopozycjido–jakPantoujął–szkołyneoliberalnej,czyszerzej:nur-
tuneoliberalnego?
Keynesszukałrównowagimiędzysilamisprawczymirynkuipań-
stwaiuważał,żetęrównowagęmożnaznaleźć,iżetarównowaganie
leżyaniwprzyznaniupełnejracjipaństwu,jaktorobiłkomunizm,ani
wprzyznaniupełnejracjirynkowi,jaktorobiłaekonomianeoklasyczna.
Myślęsobie,żesąuKeynesaelementy,którekażąwgruncierzeczyzopty-
mizmempatrzećnapomysłyredystrybucjidochodów.Jabymchciałżyć
wspołeczeństwie,wktórymniemaprzepaścimiędzyludźmi.Keynespo-
zwalamipowiedzieć,żetomożebyćekonomiczniesensowne.Poważna
sprawa.Innimimówią:ualbo−albo”.Chceszmiećsprawnągospodarkę?
39
