Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Częśćpierwsza:Rzeczyimarzeniaskamandrytów
kaczydetektywa.Itakżedlatego,żeuczestniczywakcji,żejest
narzędziemzbrodni,żejestukrywany,poszukiwany,podrzucony,
poddawanyanalizie.Wtedynachwilęwyłaniasięzdrugiegoczy
trzeciegoplanu,gdyżłatwiejznaleźćrzeczynaflzapleczu”niżna
flfroncie”tekstu.
Ichmiejscewepiceokreślaterminflrealia”.Wedlesłownikowej
definicjiflsłużąonezarysowaniuprzestrzeni,wktórejdziałająboha-
terowie,pokazaniutła,wprowadzeniukolorytulokalnego”1.Tylko
tyle.Jeszczeskromniejszarolaprzypadaimwdramacie.Tammogą
byćjedynieflrekwizytami”,októrychistnieniunajczęściejskąpoin-
formujetekstpoboczny.Awliryce?
Tutajrzeczomniedyktujesięwstępnychwarunkówinieokre-
ślazgóryichlokalizacjiwstrukturzeutworu.Wpoezji,takjak
wżyciu,wszystkomożesięzdarzyć.Łatwosobiewyobrazićwiersz
zbudowanyzsamychtylkonazwprzedmiotów.Alerówniepraw-
dopodobnyjesttekstuwolnionyodnajdrobniejszejwzmiankionich.
Nieoznaczatojednakzupełniebrakuzasadregulującychobecność
rzeczy.Istniejąprzecieżgatunki,kierunki,prądy,epoki,awreszcie
konkretniautorzy,którzymająwtymzakresiemniejlubbardziej
sprecyzowanenormy,preferencjeizastrzeżenia.Przykłademszcze-
gólnierygorystycznegouporządkowaniamożebyćśredniowieczne
flkołoWergiliusza”.Zgodnieztąklasyfikacjąkażdemuztrzechkla-
sycznychstylówprzyporządkowanyjestodpowiedniatrybut;niskie-
mu—laska,średniemu—pług,wysokiemu—miecz2.Logikatego
podziałuwyraźniesterowanajestprzezdwiesiły.Zjednejstrony
czujesięwpływantycznejpoetyki,azwłaszczazasadydecorum.
Zdrugiej,ujawniasięmodelfeudalnejstratyfikacjispołecznej.Co
więcej,trójdzielnahierarchizacjastanówistylówspotykasiętutajze
średniowiecznymumiłowaniemnumerycznychklasyfikacji,szcze-
gólniezaśpodziałówtrójkowych.
Jakbadaćtedwiesiłyreglamentująceobecnośćrzeczywpoezji?
Popierwsze,należałobyzaprojektowaćpoetykęhistoryczną,która
1M.Głowiński,T.Kostkiewiczowa,A.Okopień-Sławińska,
J.Sławiński:Słownikterminówliterackich.Wrocław1988,s.422.
2Por.M.R.Mayenowa:Poetykateoretyczna.Zagadnieniejęzyka.Wrocław1979,
s.319—320.
