Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PASOŻYTYIPASOŻYTNICTWO
Transmisjapoziomajesttoprzenoszeniepasożytówpomiędzykolejnymiżywicie-
lamilubśrodowiskiemzewnętrznymiżywicielami:
•przezaktywnewnikaniepasożytów–pasożytsamodzielnieodnajdujeżywiciela
iwnikaprzezskóręibłonyśluzowe.Tadrogatransmisjijestczęstowykorzystywa-
naprzezpasożyty,którychstadiainwazyjneznajdująsięwśrodowiskuwodnym,
np.przywryzrodzajuSchistosoma,lubwwilgotnympiasku,np.Ancylostoma
brasiliense,Aiduodenale,Necatoramericanus,Strongyloidesstercoralis,pchłę
piaskową;
•przezkontakt–pasożytamimożnazarazićsięodinnegoczłowieka,zwierzęcialub
przezzanieczyszczoneprzedmioty.Tądrogąprzenosząsięprzedewszystkimpaso-
żytyzewnętrzne,np.wszy,świerzbowiec.Przezkontaktypłciowemożnazarazić
sięrzęsistkowicą.Pasożytamimożemyzarazićsięrównieżodnaszegoczworonoga
(zoonozy);należądonichm.in.tasiemiecpsi,glistapsiaikocia;
•przezkonsumpcję–drogąpokarmowąlubzapośrednictwembrudnychrąk,za-
nieczyszczonejwodybądźzwykorzystaniemłańcuchówtroficznych(żywnośćpo-
chodzeniazwierzęcegoiroślinnego).Jesttojednaznajczęściejwykorzystywanych
przezwielegruppasożytówwewnętrznychdróginwazji.Połykanesąinwazyjne
stadiapasożytówznajdującesięwśrodowiskuzewnętrznym(woda,gleba–kryp-
tosporydium,giardia,glistaludzka)lubformyinwazyjneotorbionewżywicielach
pośrednich(np.cysticerkustasiemcauzbrojonegoinieuzbrojonego,metacerkarie
przywrykociej,larwywłośnia)iznajdującesięnaroślinach(np.oocystytoksopla-
zmy,metacerkariemotylicywątrobowej).Zjedzonepasożytyosiedlająsięwprze-
wodziepokarmowym,gdziedojrzewają(np.tasiemce,glistaludzka)lubmigrują
dojamyciałalubinnychnarządów(np.włosieńkręty,motylicawątrobowa).Tą
drogączłowiekmożezarazićsiępasożytami,dlaktórychjestżywicielemosta-
tecznym(np.bruzdogłowiecszeroki)lubprzypadkowymżywicielempośrednim
(np.bąblowiec);
•przezwektory–wykorzystanieinnychorganizmów,takichjakkrwiopijnesta-
wonogi,np.komary,kleszcze.Zapomocąwektorówrozprzestrzeniająsięniektó-
repierwotniaki,np.Babesiamicroti,przenoszonaprzezkleszcze,imikrofilarie,
np.Dirofilariarepens,przenoszonaprzezkomary.Parazytozamiwektorowymisą
m.in.leiszmanioza,malaria,trypanosomozaifilariozy;
•zabiegimedyczne–przetaczaniekrwi,transplantacjanarządów(np.malaria,tok-
soplazmoza,babeszjoza,trypanosomoza).
Transmisjapionowapoleganaprzenoszeniupasożytówzżywicielanajegopotom-
stwoprzezłożysko.Odmatkidopłodudostająsięnp.Toxoplasmagondii,Plasmo-
diumspp.,Babesiaspp.orazTrypanosomaspp.
10
