Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
theDeclineandFalloftheRomanEmpire11,włączalinowąsocjokulturalną
historięwobrębnarracjiocharakterzepolitycznymirobilitoznieladakun-
sztem.Chociażniebezznaczeniapozostawałygłosymyślicieliłączącychhi-
storięzekonomią,jakKarolMarks,czyzpowstającądopierosocjologią,jak
AugusteComte,kolejnepokoleniahistoryków,wtymprzedstawicieleszkoły
LeopoldavonRankego,odeszliodtegopomysłuipowrócilidohistoriiczysto
politycznej.Pojedynczegłosypolemiczne,wychodząceodsamychhistory-
ków,dałysięsłyszećdopierowdrugiejpołowieXIXwieku.Zaszersząper-
spektywąwbadaniachhistorycznychoptowalinaprzykładJacobBurckhardt
iJulesMichelet,któregomożemywjakimśsensieuznaćzanauczycielaLu-
cienaFebvre’a.RównieżNuma-DenisFusteldeCoulangels,przedstawiciel
kolejnejgeneracji,orazjegouczniowie,wtymsocjologEmileDurkheimihi-
storykGustaveBloch,ojciecwspółfundatoranAnnales”
,odegraliniebagatel-
rolęwnotwieraniu”historiinanaukipokrewne.Znacznywpływwywarli
urodzeniwdrugiejpołowiewiekuXIXhistorycyHenriPirenne12iJohanHui-
zinga13,którychepokowedzieławyprzedziłyswójczas,orazichrówieśnik,
socjologMarcelMauss14.
TakwięcnaprzełomiewiekówiwpierwszychdekadachXXstuleciakli-
matintelektualnynietylkosprzyjałprzemianomwnaukachspołecznych,
lecztakżejezapowiadał15.
11
Takbrzmipełnytytułsześciotomowegodziełabrytyjskiegohistoryka,któreobejmuje
okresodIIw.przedChrystusemdorokuzdobyciaKonstantynopola(1453).WPolsce,jak
dotąd,ukazałysię:E.Gibbon,ZmierzchCesarstwaRzymskiego,t.1-2,tłum.S.Kryński,
Warszawa1960(iwydaniapóźniejsze);E.Gibbon,UpadekcesarstwarzymskiegonaZachodzie,
tłum.I.Szymańska,M.Szymański,Warszawa2000(iwydaniapóźniejsze).
12
Zob.dalej.
13
J.Huizinga(1872-1945)-holenderskihistorykilozofkultury,profesorUniwersytetu
wGroningeniUniwersytetuwLeidzie;napisałm.in.JesieńśredniowieczaiHomoludens.
14
Zob.T.Zawadzki,EdwardGibbonijegodzieło[w:]E.Gibbon,Zmierzchcesarstwa
rzymskiego...,s.9-13;F.Braudel,Historiaitrwanie...,np.s.25,43;P
.Burke,meFrench
HistoricalRevolution...,s.6-9;idem,Preface[w:]M.Bloch,meHistorian)sCraf,transl.
P
.Putnam,Manchester1992,s.XV
,http://books.google.com[dostęp:29grudnia2008].
WniniejszejpracykorzystamzangielskiegotłumaczeniadziełaM.Blocha.
15
KiedyśF.Braudelnapisał:nJeżeliprzyjmiemy,żetowykroczeniepozawymiarczasu
krótkiegobyłonajcenniejszym,bonajrzadszymdobremhistoriografiiostatnichstulat,to
zrozumiałastajesięogromnarolahistoriiustroju,religii,cywilizacji,jakteżawangardowa
rola,jakaprzypadastudiomnadstarożytnoścklasycznądzięki
archeologii,któraodczuwapotrzebęszerokichpołacichronologicznych.Tewłaśniestudia
ocaliłynaszerzemiosło”
.Zob.F.Braudel,Historiaitrwanie...,s.52.