Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
portu,żeglugiiłączności),alewynikałotozogólnejlogikiokresuprzemian.Likwida-
cjawielupartyjnychstruktur,znacznyspadekzatrudnieniawjejinstancjach,stopnio-
wyprocesodpolityczniania(czyodpartyjniania)instytucjipaństwowych,wtymodpo-
wiedzialnychzabezpieczeństwoiporządekpubliczny,adotychczasobjętych
monopolemPZPR–wyraźniewskazywałynaosłabieniepozycjiniedawnej„siły
przewodniej”
17.Sytuacjętęniewątpliwiepotęgowałgwałtownyspadekzaufaniaspołe-
czeństwadopartii–wlipcu1989aprobatadlaPZPRwynosiła18,1procent,wpaź-
dziernikuzaufaniedopartiideklarowało11procentrespondentów,awprzeddzień
zakończeniajejdziałalności–tylko6procentankietowanych
18.Partianiemogłanie
tylkoprzeciwstawićsięprocesowiutratywładzy,aletakżelicznymaktomwrogości,
częstopojawiającymsięwostatnimokresiejejistnienia.Wpaździernikugmachynale-
żącedoPZPRokupowalidziałaczeKPN,domagającsięm.in.uchwaleniaustawy
opartiachpolitycznych,dostępudomedióworazprzyznaniakredytówilokalinata-
kichsamychwarunkach,najakichotrzymałyjePZPR,ZSLiSD.Zdecydowaniede-
fensywnąpostawępartiiwtymokresiepotwierdzabrakjakiejkolwiekreakcjizestrony
odpowiednichministrów(wtymprzedewszystkimodpowiedzialnegozasprawypo-
rządkuibezpieczeństwaCz.Kiszczaka)wstosunkudoniewątpliwienaruszających
prawoosób,uczestniczącychwtegotypuakcjach
19.Dodatkowonasiliłysięone
wstyczniu1990roku,aichobiektemstałysięgłówniebudynkipartyjnewmiastach
osilnychośrodkachakademickich(Kraków,Białystok,Katowice,Łódź),cowynikało
zfaktu,iżgłównymiinicjatoramitakichakcjibylimłodziludzieskupienim.in.
wKPN,NZSiWiP
20.
Wtakiejsytuacjiaktemjedynieformalnymisymbolicznymbyłanowelizacjakon-
stytucjiPRL,dokonana29grudnia1989roku,wktórejm.in.skreślonowprowadzony
w1976rokuideologicznywstępstwierdzający,żePZPRjest„przewodniąsiłąspołe-
czeństwawbudowiesocjalizmu”,sankcjonujączmiany,któredefactojużsiędokona-
ły
21.Namarginesiewartozauważyć,żezinicjatywąskreśleniawspomnianegozapisu
już23sierpniawystąpiłagrupa15posłówPZPR,codobitnieobrazujekondycjępartii
poczerwcowychwyborachparlamentarnych
22.
Jednocześniewewnątrzpartiitoczyłasięszerokadyskusjanatematjejprzyszłości.
DlawiększościczłonkówPZPRnieulegaławątpliwościkoniecznośćdiametralnej
zmianycharakteru,programu,nazwypartiiczywprowadzenianowegosposobuwybo-
rudelegatównaprzygotowywanyzjazd.Potwierdzajątowynikisondażu,przygotowa-
negowewrześniuprzezXVPlenumKCPZPR–72,1procentankietowanychopowie-
działosięzaradykalnymwariantemzmian.Dlategodrugapołowa1989rokutoczas
tworzeniawieluklubów,ruchówigrup,któreprzygotowywałyróżnekoncepcjere-
form,mającychprzystosowaćPZPRdozmieniającejsięsytuacjipolitycznej.Liczbę
takichplatformwpaździernikuszacowanonaokoło200,aichprzedstawicieli,nieza-
leżnieodpoglądównakonkretnekwestie,łączyłoprzekonanieowyczerpaniuprzez
PZPRmożliwościoddziaływanianażyciespołeczneipolityczne
23.Najbardziejznaną
17A.Dudek,op.cit.,s.85–86;K.B.Janowski,op.cit.,s.214–218.
18Za:K.B.Janowski,op.cit.,s.227.
19A.Dudek,op.cit.,s.86–88.
20K.B.Janowski,op.cit.,s.221–222.
21Polskieprawokonstytucyjne,red.W.Skrzydło,WydawnictwoMorpol,Lublin2001,s.56,84–85.
22K.B.Janowski,op.cit.,s.211.
23Ibidem,s.206–207.
