Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Partycypacjaspołeczna(pojęcie,aspektyteoretyczne)
21
wową”(zgodnąraczejznduchemprawa”)iwkońcupartycypacjęspontaniczną,nżywioło-
wą”
,przybierającąformęprotestów,kontestującychaktylubdziałaniawładzpublicznych24.
Przykładtakiegonegatywnegotypupartycypacjimożestanowićobszarśrodowiskaprzy-
rodniczegoipojawiającesięreakcjegwałtownegosprzeciwuobywatelinalokalizacjęnp.
autostradczyszkodliwychzakładówprzemysłowych.Zakrestakiejnobywatelskości”wyni-
kaprzedewszystkimztzw.sferypolitykinieinstytucjonalnej,którawyrażatypowefunkcje
obywatelskie,jaknp.artykulacjainteresówdanejgrupyspołecznej,kontroladziałańwładzy,
protestobywatelski,uczestnictwowprocesachprzygotowaniaipodejmowaniadecyzjina
różnychszczeblachwładzy(samorządowej),samodzielnezagospodarowanieokreślonych
sferpublicznych-bezpośredniozwiązanychzzaspokajaniempotrzebspołecznych25.
Formypartycypacjispołecznej
PraktykapartycypacyjnawPolscepozwalanawykorzystywaniewielunarzędziukie-
runkowanychnazaangażowanieiaktywnośćobywateli.Wkolejnejtabelinr2,wskazując
natrzyformypartycypacjispołecznej(informowanie,konsultowanieiwspółdecydowa-
nie)26,wsposóbkompleksowydokonanopróbyzestawieniapodstawowychformzaanga-
żowaniaobywateliwprocesiepartycypacjispołecznej,przyporządkowującimodpowied-
nierodzajenarzędzipartycypacyjnych(narzędziakomunikacjijednostronnej,narzędzia
komunikacjizesprzężeniemzwrotnymorazpartycypacjizaangażowanej)wrazzprzykła-
dami.Dodatkowowramachtrójszczeblowegoukładupartycypacjiokreślonoodpowied-
niostopieńzaangażowaniamieszkańcówikierunekrelacjiwładza-obywatel.
Informowaniejakonajprostszaformapartycypacjispołecznejwymagaodwładz
najmniejszegowysiłkupolegającegowyłącznienainformowaniuczłonkówspołeczno-
ściopodjętychdecyzjach.Tenasymetrycznyukład,dającywładzypublicznejpełnąsa-
modzielnośćwrozstrzyganiusprawpublicznych,stawiamieszkańcówjedyniewpozycji
biernej(niskistopieńichzaangażowania)przykomunikacjijednostronnejpodejmowanej
przezwładzępublicznąopierającejsięwyłącznienainformowaniu.
Silniejszysposóbwłączaniamieszkańcówwżyciepublicznezapewniakonsultowanie
podejmowanychdecyzjipoprzezzasięganieichopiniinadrodzeformalniezorganizowa-
negoprocesukonsultacjispołecznych.
Symetrycznaformapartycypacjispołecznej,jakąjestwspółdecydowanie,charakte-
ryzujesięzrównoważonąrelacjąwładza-obywatelpoprzezwypracowywaniewspólnego
stanowiskadlapodjęcianwyważonej”decyzjizakładającejjejpartnerskieramy.
Nienależyzapominaćoistnieniukażdorazowoodpowiedzialnościwładzyzawspól-
niewypracowanądecyzję,niezależnieodfaktu,żewdwóchostatnichformachpartycy-
pacjikładziesięnacisknauzyskanieodmieszkańcówinformacjizwrotnej,wykorzystanej
następnieprzezwładzewprocesiezarządzania.
24
Ibidem,s.47-48.
25
K.Pająk,Samorządterytorialnyijegowewnętrznatransformacja,Toruń2011,s.144-145.
26
Zasadniczowpiśmiennictwiezaprezentowanypodziałformpartycypacjijestpowszechny(wyróżniany
m.in.przezekspertówOECD),jednakniektórzyteoretycyibadaczepartycypacjispołecznejwprowadzają
jeszczeinnepośrednieformy,zachowującjednakistotęwyszczególnionejprzezautorapublikacjiformy.
