Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rycina5.1.
Schematregulacjiczynnościruchowej.
względówdojdziedorównomiernegowzmożenianapięciamięśniowego,toprzewagę
uzyskująmięśniesilniejsze,asątozawszemięśnieantygrawitacyjne:zginaczewkoń-
czynachgórnychiprostownikiwdolnych),
3)możliwośćwykonaniacelowychruchówwzakresieokreślonymprzezbudowęnaszego
ciałaiaktualnepotrzeby,
4)kontrolaszybkościiprecyzjiruchóworazdostosowaniesiłydoichwymogów,
5)nabieraniewprawywwykonywaniunawetbardzozłożonychczynnościruchowychwraz
zezwiększającąsięliczbąpowtórzeń,
6)planowanieioptymalizacjaruchu(praksja)–zagadnienietobędziedokładniejprzed-
stawioneprzyokazjiomawianiazaburzeńwyższychczynnościkorowych.
Pomiędzyposzczególnymistrukturamiistniejąlicznepołączenia,jednakwłaściweszlaki
ruchusądrogamizstępującymi(odśrodkowymi,eferentnymi),choćcałyukład,potobyzapewnić
sobiewłaściwąkontrolęiregulację,musikorzystaćtakżezdrógwstępujących(dośrodkowych,afe-
rentnych),przedewszystkimzdrógnieświadomegoczuciaprioproceptywnego(tzw.głębokiego):szla-
kówrdzeniowo-móżdżkowych.Schematwzajemnychzależnościiregulacjiczynnościruchowejprzed-
stawiononarycinie5.1.Właściwadrogapoleceńdlaruchówdowolnychskładasięzdwóchneuronów:
ośrodkowego,znajdującegosięwpoluruchowymkorymózgowej(towłaśnietakomórkawrazze
swoimaksonem–narycinie5.1oznaczonyliterąP–tworzyukładpiramidowy),iobwodowego,
któregociałoznajdujesięwrogachprzednichrdzeniakręgowegolubwjądrachruchowychnerwów
czaszkowych.Funkcjonalniedrogatazachowujeciągłość,jednakbardzoodmiennesącechyjejuszko-
dzenianapoziomieobutychneuronów.
Obwodowyneuronruchowy
Odruchtoautomatycznareakcja(wrodzonadlaodruchówbezwarunkowychlubwyuczona
dlawarunkowych)wodpowiedzinatypowydladanegoodruchu,powtarzalnybodziec.Zklinicznego
punktuwidzenia,najistotniejszejestbadanieiocenaodruchówdwojakiegorodzaju:
1)głębokich(rozciągowych,gdzieodpowiedźmięśniajestwywoływanazjegowłasnych,
wewnętrznychreceptorów);drogatakichodruchów(łukodruchowy)jestbardzokrótka
(zob.ryc.5.2),aichlatencjaminimalna,
2)powierzchownych(skórnych,gdzieodpowiedźmięśniajestwywoływanazrecep-
torówpowierzchniowych);łukodruchowywtymprzypadkujestznaczniedłuższy,an-
gażująctakże,pozaneuronemobwodowym,jakodośrodkowedrogiczucia,ajakood-
środkowedrogipiramidowe.
Narycinie5.1literąOoznaczonołukodruchowyodruchurdzeniowego(głębokiego),któ-
regoszczegółowyplanprzypomnianonarycinie5.2.Możemywyróżnićtutajtrzyistotneneurony,dwa
położonewrogachprzednich:obwodowyneuronruchowy(motoneuron0,właściwakomórkaod-
powiedzialnazapobudzeniewłókienmięśniowych,będącyjednocześniedrogąodśrodkowąłukuod-
ruchowego)i,odpowiedzialnyzakontrolęnapięciamięśniowego,wzależnościoddługościmięśnia,
66
