Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Źródłaświadomościipamięcihistorycznej...
25
filosemityzmigermanofilstwo27,wzmożenie,zwłaszcza
uschyłkutejepoki,wojującegonacjonalizmu,uzasadnia-
negopolitycznymdarwinizmem(Dmowski).Toteżiwi-
zerunekpolskiegopozytywizmuniemożebyćjednolity,
tymbardziej,żejegorecepcjaiobecnośćwkażdymzza-
borówbyłainna.
Spóźnieniemyślihistoriozoficznej,jejnienadążanie
zarozwojemwiedzy,kreowaniewyobraźnizbiorowej
wzgodziezkategoriamiepokiminionej,jestrzeczywi-
ściezjawiskiempowszechnym,jednakżenieprzesądza
jeszczeukierunkowaniategoprocesu.Ważnejestbo-
wiempytanie,dojakichnurtówprzeszłościświadomość
powszechnanawiązuje,najakichjejelementachsię
wspieraizamierzabudowaćprzyszłość,cowybierazro-
dzimejtradycjiijaksamątradycjęnarodowąpojmuje.
Znacznestosunkowobogactwo(przynajmniejwzesta-
wieniuzwiększościąkrajówsłowiańskichXIXwieku)
historiografiiipublicystykipolskiej,jejpolemiczność
(możliwadziękilicznejizwartejterytorialnieemigracji)
sprzyjałapogłębianiuświadomościipamięcihistorycz-
nej,rozwojowimyślipolitycznej,anawet-dziękidzia-
łalnościCzartoryskiego,apotemudziałowiPolaków
wżyciuparlamentarnymAustrii-sztukidyplomacji.Wi-
docznerezultatytejostatniejokazałysiępodczaspierw-
szejwojnyświatowejipojejzakończeniu,kiedyto,jak
słuszniezauważono,doodzyskaniaprzezPolskęniepod-
ległościbardziejsięprzyczyniłyzabiegidyplomatyczne
(Paderewski,Dmowski,Poloniaamerykańska)niżlegiony
Piłsudskiego28.NotabenerównieżiCzesiwięcejzawdzię-
czaliswoimumiejętnościomdyplomatycznym,nabytym
wszkoleparlamentumonarchiihabsburskiej,orazdzia-
łalnościMasaryka,niżlegionowiczeskiemuwRosji.
27B.Skarga,op.cit.,s.155.
28J.Prokop,Polakjakijest...,s.140.
