Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
CzęśćI.Debataodyscyplinie,jejzmiennościiparadygmacie(tach)
wskazujeonmarksistowskąteorięrozwoju(ibidem,s.92).Takrozumianyprzez
Wroczyńskiegofunkcjonalizmspołecznyokreślaiuzasadniarównieżprzyjmowaną
przezniegokoncepcjęwychowaniaorazostatecznieprzyjętąkoncepcjępedagogiki
społecznej.Odchodzącbowiemodadaptacyjnychideterministycznychujęć
wwychowaniu,przyjmującychdeterministycznywpływśrodowiskanarozwój
człowieka,autorpodkreślał,iżśrodowiskojakootaczającanasstrukturaczynników
(naturalnych,kulturowych,społecznych)jestzmienna(zmiennahistorycznie,
równieżwznaczeniuprzyjmowanymprzezmarksizm)ipodlegawewspółzależnym
oddziaływaniu–przekształcaniuiprzeobrażeniom
5
.Zpunktuwidzeniazadań,
jakiestawiasięwychowaniunależyzjednejstronytakorganizowaćiprzekształcać
środowiskoczłowieka,abysprzyjałoonojegorozwojowi(dlategojakoważne
pojawiasiętutajzadaniekompensacjiiprofilaktyki).Zdrugiejzaśstrony,przy
centralnejroliszkoływwychowaniu,którątorolęzawszeWroczyńskiprzyjmował,
należypodejmowaćwspółpracęszkołyześrodowiskiem–więcej,jejdziałania
mająmiećcharakterintegracyjny
6
istawaćsięgłównymobszaremoddziaływań
wychowawczychdlapedagogikispołecznej–jesttoobszarwychowaniapoza-
szkolnego(Wroczyński,1974,s.28).
Wychowaniepozaszkolnewperspektywieinstytucjonalnej
WprzyjętejprzezRyszardaWroczyńskiegokoncepcjipedagogikispołecznej,
wobszarzewspieraniaistymulowaniarozwojuczłowieka–uczestnikażycia
społecznego,uwikłanegowokreślonerelacjeśrodowiskowe–pojawiasię,jako
szczególna,rolainstytucjiwychowaniapozaszkolnego.Autorpisał:„Pedagogika
społeczna,opierającsięnabadaniachempirycznych,awięcnaempirii,analizuje
wpływywychowawcze,którychźródłemjestśrodowisko,orazustalazasady
organizowaniaśrodowiskazpunktuwidzeniapotrzebwychowania[...].Aktualizując
wśrodowiskupozytywnebodźcerozwojowe,np.przezpowoływanieior-
ganizowanieinstytucjiwychowawczych(świetlice,kluby,czytelnieitp.),wy-
twarzamywartościowyzespółwpływówwychowawczych”(Wroczyński,1974,
s.67).Sprawącharakterystycznąjestto,iżpodająctypologięinstytucjiwychowania
pozaszkolnego–awięcobszarów,gdziedokonujesięwychowanie–autor
5
ProblemzwiązkukoncepcjipedagogikispołecznejRyszardaWroczyńskiegozmarksizmemjest
dyskusyjnyiwymagagłębszychźródłowychisystemowychbadań.Niewątpliwieprzyjmowaniewizji
społeczeństwajakorzeczywistościzmiennejhistorycznieorazprzyjmowanieniedośćwyraźnejwizji
człowiekajakojednostkitwórczej(takjakRadlińska),araczejrozumieniejejwkategoriach
behawioralnychzbliżatękoncepcjędoujęćmarksistowskich.Jednakuzasadnieniastosowaneprzez
Wroczyńskiegomająswojegłębszeibardziejodległeźródła.Niebezznaczeniajesttutajtwórczość
autorazwczesnychlatpowojennych–do1960r.Wydajesię,żeteoretycznychinspiracjiwpoglądach
WroczyńskiegonależyszukaćwXIX-wiecznychpozytywistycznychkoncepcjachiteoriachspołecznych.
6
PrzyjmowanaprzezAutoraintegracjaoddziaływańwychowawczychmacharakterpewnej
zasadyfunkcjonalnejdlaistniejącegosystemuspołecznego–jesttowięcraczejsocjologicznypoziom
koncepcji.Tasamazasadapojawiasięwpedagogicespołecznej,wjejnurciezwiązanymzpolityką
oświatową,tamjednakjestonajużinaczej,bardziejaksjologicznieiideologicznieuzasadniana.
